Arındırılmamış sanayi üretimi, Mayıs'ta iç talepte yavaşlamanın belirginleşmesi ve ihracatın hız kesmesinin yanı sıra çalışma gün sayısının geçen yılın aynı dönemine göre bir gün daha az olmasının etkisiyle beklentilerin altında kaldı; bu yavaşlamanın önümüzdeki aylarda da devam etmesi bekleniyor.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Arındırılmamış sanayi üretimi Mayıs'ta yüzde 3.6 olan beklentilerin altında yüzde 1.53 olarak gerçekleşirken, Nisan'da ise ara malı ve sermaye malı imalatındaki artışla bir önceki yılın aynı ayına göre beklentilerin üzerinde yüzde 4.5 artmıştı.

Analistler Haziran ayına ilişkin PMI ve güven endeksi gibi öncü göstergeler ile Irak etkisiyle ihracat rakamlarında gerileme olduğunu hatırlatarak, buna paralel sanayi üretiminde de Haziran ayında yavaşlama görülebileceğine işaret ediyor.

Toplam sanayi üretiminde Mayıs ayında geçen yılın aynı ayına göre medyan bazında mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmamış artışın yüzde 3.6 olması bekleniyordu.

Sanayi üretimi yılın ilk çeyreğinde ise ihracat odaklı ve stoka yönelik üretim ile yüzde 5.3 artmış, Nisan ayında da güçlü seyrini sürdürerek yüzde 4.5 artış kaydetmişti.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi Mayıs'ta bir önceki aya göre yüzde 1 azalırken, takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksi Mayıs'ta bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 3.3 arttı.

Odeabank Ekonomik Araştırmalar Müdürü İnanç Sözer, arındırılmamış veride çalışma gün sayısının geçene seneye göre bir gün daha az olmasının etkili olduğunu söyleyerek, "Bununla birlikte takvim etkisinden arındırıldığında da bir önceki aya göre yavaşlayan bir üretim görüyoruz. İç talepte yavaşlamanın belirginleşmesi ve ihracatın da önceki aya göre hız kesmesiyle üretim hız kesti; Haziran'da ilave yavaşlama göreceğiz (muhtemelen yüzde 3.3'ten yüzde 1.5 civarına)" dedi.

Sözer şöyle devam etti:

"Finansal koşullardaki sıkılığın gecikmeli etkileri ile ikinci çeyrekte iç talebin ilk çeyrekteki yüzde 1.6'lık artıştan sonra duraksayacağını ve TCMB'nin faiz indirimlerinin de etkisiyle yılın ikinci yarısında sınırlı toparlanacağını tahmin ediyoruz. Bu bağlamda 2014 sene başında öngördüğümüz, ilk çeyrek büyüme verilerini müteakip piyasa beklentilerinin yüzde 2'lerden yüzde 3.5'lere çekilmesinden önce en yüksek beklenti olan, yüzde 3.1'lik büyüme tahminimizi koruyoruz."

Alt kalemlere bakıldığında özellikle dayanıklı tüketim malı ve sermaye malı imalatındaki yavaşlama dikkat çekiyor.

Arındırılmamış endekse göre Nisan'da yüzde 4 artan aramalı imalatı Mayıs'ta yüzde 3.2, yüzde 5.6 artan sermaye malı imalatı yüzde 0.3, yüzde 6.4 artan enerji yüzde 2.4 artış kaydetti.

Buna karşılık Nisan'da yüzde 1.1 artan dayanıklı tüketim malı imalatı yüzde 2.2 azaldı, yüzde 4.1 artan dayanıksız tüketim malı imalatı ise değişiklik kaydetmedi.

Öte yandan alt kalemlerde Nisan'da yüzde 7.3 azalan kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı Mayıs'ta yüzde 24.5 azaldı.

Akbank Ekonomik Araştırmalar notunda, "Sanayi üretimi Mayıs'ta beklentilerin bir miktar üzerinde ivme kaybı göstererek yıllık yüzde 3.3'lük artış gerçekleştirdi. Mayıs'ta görülen yavaşlamaya rağmen yılın ilk beş ayında sanayi üretimi geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 4.7'lik bir artış gösterdi. Haziran ayına ilişkin PMI ve reel kesim güven endeksi, TİM ihracat verileri gibi öncü göstergelerde kısmı gerilemeler görüldü. Bu sebeple Haziran ayında da sanayi üretiminin bir miktar daha ivme kaybedebileceğini değerlendiriyoruz" denildi.

Sanayinin alt sektörlerine bakıldığında 2014 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi yüzde 2.6, imalat sanayi sektörü endeksi yüzde 1 azaldı; elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi ise aynı kaldı.

Burgan Yatırım Başekonomisti Haluk Bürümcekçi, "Arındırılmamış sanayi üretiminin beklentilerin altında kalmasında Mayıs'ta çalışma günü sayısının az olması etkili. İlk dört ayda çalışma günü sayısı geçen yıl aynı dönem ile aynıydı. Bu nedenle de takvimden arındırılmış ve arındırılmamış verilerin bu dönemde aynı olduğunu gördük. Ayrıca bu yılın birinci çeyreğinde geçen yılın düşük baz etkisi de vardı. Öte yandan alt kalemlere bakıldığında da ekonomik aktivitede bir yavaşlama olduğunu da görüyoruz. Özellikle Irak kaynaklı ihracat üzerindeki riskler sürdükçe ekonomik aktivitede hız kesme önümüzdeki aylarda da devam edecektir" dedi.

Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi yüzde 8.7, imalat sanayi sektörü endeksi yüzde 2.7 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi ise yüzde 5.4 arttı.

Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış ana sanayi gruplarında, Mayıs ayında bir önceki aya göre en yüksek düşüş yüzde 5.7 ile sermaye malı imalatında gerçekleşti.

İmalat sanayi alt sektörleri incelendiğinde ise Mayıs ayında bir önceki aya göre en yüksek düşüş yüzde 21.2 ile diğer ulaşım araçları imalatında gerçekleşti. Bu düşüşü, yüzde 13.3 ile makine ve ekipmanların kurulumu ve onarımı, yüzde 8.2 ile kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması takip etti.