Canlı Yayın
Metin Güneş
Genelde dünyanın farklı yerlerindeki olayları tarafsız bir bakış açısından sunmaya çalışır.
Geçtiğimiz günlerde BBC'nin saygın haber programlarının başında gelen Newsnight'ı izlerken ilginç bir şey dikkatimi çekti; haber İngiltere'de yaşayan Somali toplumunun kullandığı yarı uyuşturucu sınıfında bir madde olan "khat" ile ilgiliydi.
Ama dikkatimi çeken haberin içeriği değil, haberin kim tarafından hazırlanmış olmasıydı; haber Vice adlı bir internet haber sitesi tarafından Newsnight için özel olarak hazırlanmıştı. Yani devasa olanaklara sahip BBC'nin en prestijli programında yayınlanan haber, kurumun kendisi tarafından değil de henüz birkaç yıllık geçmişi olan mütevazı bir internet sitesi tarafından hazırlanmıştı.
Bu pek sık olan birşey değil elbette. Ama yine de habercilik dünyasında yeni oyuncuların rol almaya başladığının ilk işaretleri gelmeye başladı.
Yeni yetme, mütevazı haberciler artık yavaş yavaş dünya devlerine meydan okumaya başlıyorlar.
Şu anda zaten internet, cep telefonları ve sosyal medya platformlarında dev kuruluşlara rahatça kafa tutabiliyorlar. Ve en önemlisi de interneti, akıllı telefonları ve sosyal medyayı olarak kullanan kesimin ağırlıklı olarak gençlerden oluşuyor olması.
Bu Vice sitesi neyin nesidir diye biraz araştırdım. 20 yıl önce Montreal'de bir dergi olarak yayımlanmaya başlamış ve daha sonra internet üzerinden yayın yapan TV kanalı haline gelmiş.
Vice kendi sınıfının en eskisi. BuzzFeed ve NowThisNews diye daha yeniler da var.
Vice, şimdilik ABD ve İngiltere'de faaliyet halinde. Kanal artık Fransa, Almanya, İtalya, İspanya, Avustralya, Brezilya ve Meksika'da da bu ülkelerin dillerinde habercilik faaliyetleri ve günlük haber bültenleri hazırlamayı planladığını duyurdu.
Vice'ın Gezi protestolarıyla ilgili haberleri dünyanın dört bir yanında 1 milyondan fazla kişi tarafından izlenmiş. Türkiye'ye gelmeleri de yakındır.
Kanalın İngiltere'deki haber müdürü Alex Miller, bir dergiye verdiği röportajda haber anlayışının hızla değişmekte olduğunu şu sözlerle açıklıyor:
"Uzun bir süreden beri haberleri sunanların yaşıyla, giyim tarzıyla ciddi görünmesi gerektiğine inanılırdı. Bizim muhabirlerimiz ve sunucularımız farklı. Ses tonumuzla, görünüşümüzle ve haberlede kullandığımız görsel dille kendisini geleneksel medyaya yabancılaşmış hisseden gençlere hitap etmeye çalışıyoruz."
Miller, bununla kelli felli habercileri üzerinde bir tişörtle ordan oraya koşturmayı amaçlamadıklarını da sözlerine ekliyor.
Bu yeni habercilik anlayışına göre Suriye'den Ukrayna'daki karışıklığa kadar çeşitli haber ve gelişmeler daha enerjik bir şekilde ele alınıyor. Görüntüler hızla, dinamik bir şekilde akıyor ve daha az resmi bir dil ile daha az ciddi bir ses tonu kullanılıyor.
Vice'ın kanalları tüm dünyada her ay 129 milyon kişi tarafından izleniyor. Haberin yanı sıra müzikten, yiyeceğe kadar birçok alanda uzmanlaşmış kanalları da var.
Sitenin kurucularından olan CEO Shane Smith, bundan birkaç yıl önce amaçlarının CNN'in internetteki karşılığı olmak olduğunu söyledi.
Ama geçtiğimiz aylarda Cannes'de yaptığı bir konuşmada artık gözlerini daha da yukarlara diktiğini vurguladı:
"Geleceğin CNN'i, geleceğin ESPN, geleceğin MTV'si olmayacağım. CNN'den 10 kat daha büyük, ESPN'den 10 kat daha büyük, MTV'den 10 kat daha büyük olacağım, çünkü videolarımın izlenme sayısı artık milyarlara ulaştı."
Medya imparatoru Rupert Murdoch da gençlere yönelik haber pazarında bazı şeyler olduğunun farkına varmış; geçtiğimiz yıl Vice'ın yüzde 5 hissesini 70 milyon dolar ödeyerek satın almış.
Acaba geleneksel televizyonu izlemeyen, yerine internet sitelerini tercih eden gençlerin oranı nedir? Türkiye'de böyle bir araştırma yapldı mı bimiyorum ama İngilizler yapmış.
İngiltere'de 16-24 yaş arası gençlerin yüzde 30'u için birinci sıradaki haber kaynağının internet siteleri ile akıllı telefonu ve tablet gibi cihazlardaki uygulamalar olduğu belirlenmiş.
İngiltere'de bir yetişkinin bir yıl zarfında televizyondan haber izleme süresinin 114 saat olduğu saptanmış. Oysa bu süre 16 ve 34 yaşları arasında 38 saate iniyor. Yani yaş düştükçe, televizyon izleme oranı da düşüyor ve internet platformları öne çıkıyor.
Bu sitelerdeki haberler gerçekten de çok farklı, taze ve hatta radikal. Tüm haber kurumlarının bu sitelerden öğrenebileceği çok şey var.
Haber görüntüleri hızlı bir şekilde akıyor, görüntülerin üzerine iri harflerle yazılar bindiriliyor ve bu sayede geleneksel olmayan haber izleyicisinin de ilgisi çekiliyor.
Sky News daha şimdiden bu sitelerden esinlenerek içerik hakkında bilgi vermek amacıyla görüntü üzerine "info-captions" bindirmeye başladı.
Murdoch'un Vice hisselerini satın alması ve NBC'nin de NowThisNews ile ortak olması, büyük haber kurumlarının bu tür haberciliğe nasıl yaklaştığı konusunda fikir veriyor.
Genç kuşaklara haber izlettirmeyi başardığı, dünyada neler olup bittiğinden haberdar ettiği sürece bu tür arayışlar olumlu karşılanmalı.
Haber sektöründeki bu yeni oyuncular büyüyüp bir gün BBC ve CNN'e kafa tutacak hale gelebilir.
Ama BBC ve CNN'de boş durmuyor ve bu yeni oyunculardan kendilerine dersler çıkarmaya çalışıyor.
Genelde dünyanın farklı yerlerindeki olayları tarafsız bir bakış açısından sunmaya çalışır.
Geçtiğimiz günlerde BBC'nin saygın haber programlarının başında gelen Newsnight'ı izlerken ilginç bir şey dikkatimi çekti; haber İngiltere'de yaşayan Somali toplumunun kullandığı yarı uyuşturucu sınıfında bir madde olan "khat" ile ilgiliydi.
Ama dikkatimi çeken haberin içeriği değil, haberin kim tarafından hazırlanmış olmasıydı; haber Vice adlı bir internet haber sitesi tarafından Newsnight için özel olarak hazırlanmıştı. Yani devasa olanaklara sahip BBC'nin en prestijli programında yayınlanan haber, kurumun kendisi tarafından değil de henüz birkaç yıllık geçmişi olan mütevazı bir internet sitesi tarafından hazırlanmıştı.
Bu pek sık olan birşey değil elbette. Ama yine de habercilik dünyasında yeni oyuncuların rol almaya başladığının ilk işaretleri gelmeye başladı.
Yeni yetme, mütevazı haberciler artık yavaş yavaş dünya devlerine meydan okumaya başlıyorlar.
Şu anda zaten internet, cep telefonları ve sosyal medya platformlarında dev kuruluşlara rahatça kafa tutabiliyorlar. Ve en önemlisi de interneti, akıllı telefonları ve sosyal medyayı olarak kullanan kesimin ağırlıklı olarak gençlerden oluşuyor olması.
Bu Vice sitesi neyin nesidir diye biraz araştırdım. 20 yıl önce Montreal'de bir dergi olarak yayımlanmaya başlamış ve daha sonra internet üzerinden yayın yapan TV kanalı haline gelmiş.
Vice kendi sınıfının en eskisi. BuzzFeed ve NowThisNews diye daha yeniler da var.
Vice, şimdilik ABD ve İngiltere'de faaliyet halinde. Kanal artık Fransa, Almanya, İtalya, İspanya, Avustralya, Brezilya ve Meksika'da da bu ülkelerin dillerinde habercilik faaliyetleri ve günlük haber bültenleri hazırlamayı planladığını duyurdu.
Vice'ın Gezi protestolarıyla ilgili haberleri dünyanın dört bir yanında 1 milyondan fazla kişi tarafından izlenmiş. Türkiye'ye gelmeleri de yakındır.
Kanalın İngiltere'deki haber müdürü Alex Miller, bir dergiye verdiği röportajda haber anlayışının hızla değişmekte olduğunu şu sözlerle açıklıyor:
"Uzun bir süreden beri haberleri sunanların yaşıyla, giyim tarzıyla ciddi görünmesi gerektiğine inanılırdı. Bizim muhabirlerimiz ve sunucularımız farklı. Ses tonumuzla, görünüşümüzle ve haberlede kullandığımız görsel dille kendisini geleneksel medyaya yabancılaşmış hisseden gençlere hitap etmeye çalışıyoruz."
Miller, bununla kelli felli habercileri üzerinde bir tişörtle ordan oraya koşturmayı amaçlamadıklarını da sözlerine ekliyor.
Bu yeni habercilik anlayışına göre Suriye'den Ukrayna'daki karışıklığa kadar çeşitli haber ve gelişmeler daha enerjik bir şekilde ele alınıyor. Görüntüler hızla, dinamik bir şekilde akıyor ve daha az resmi bir dil ile daha az ciddi bir ses tonu kullanılıyor.
Vice'ın kanalları tüm dünyada her ay 129 milyon kişi tarafından izleniyor. Haberin yanı sıra müzikten, yiyeceğe kadar birçok alanda uzmanlaşmış kanalları da var.
Sitenin kurucularından olan CEO Shane Smith, bundan birkaç yıl önce amaçlarının CNN'in internetteki karşılığı olmak olduğunu söyledi.
Ama geçtiğimiz aylarda Cannes'de yaptığı bir konuşmada artık gözlerini daha da yukarlara diktiğini vurguladı:
"Geleceğin CNN'i, geleceğin ESPN, geleceğin MTV'si olmayacağım. CNN'den 10 kat daha büyük, ESPN'den 10 kat daha büyük, MTV'den 10 kat daha büyük olacağım, çünkü videolarımın izlenme sayısı artık milyarlara ulaştı."
Medya imparatoru Rupert Murdoch da gençlere yönelik haber pazarında bazı şeyler olduğunun farkına varmış; geçtiğimiz yıl Vice'ın yüzde 5 hissesini 70 milyon dolar ödeyerek satın almış.
Acaba geleneksel televizyonu izlemeyen, yerine internet sitelerini tercih eden gençlerin oranı nedir? Türkiye'de böyle bir araştırma yapldı mı bimiyorum ama İngilizler yapmış.
İngiltere'de 16-24 yaş arası gençlerin yüzde 30'u için birinci sıradaki haber kaynağının internet siteleri ile akıllı telefonu ve tablet gibi cihazlardaki uygulamalar olduğu belirlenmiş.
İngiltere'de bir yetişkinin bir yıl zarfında televizyondan haber izleme süresinin 114 saat olduğu saptanmış. Oysa bu süre 16 ve 34 yaşları arasında 38 saate iniyor. Yani yaş düştükçe, televizyon izleme oranı da düşüyor ve internet platformları öne çıkıyor.
Bu sitelerdeki haberler gerçekten de çok farklı, taze ve hatta radikal. Tüm haber kurumlarının bu sitelerden öğrenebileceği çok şey var.
Haber görüntüleri hızlı bir şekilde akıyor, görüntülerin üzerine iri harflerle yazılar bindiriliyor ve bu sayede geleneksel olmayan haber izleyicisinin de ilgisi çekiliyor.
Sky News daha şimdiden bu sitelerden esinlenerek içerik hakkında bilgi vermek amacıyla görüntü üzerine "info-captions" bindirmeye başladı.
Murdoch'un Vice hisselerini satın alması ve NBC'nin de NowThisNews ile ortak olması, büyük haber kurumlarının bu tür haberciliğe nasıl yaklaştığı konusunda fikir veriyor.
Genç kuşaklara haber izlettirmeyi başardığı, dünyada neler olup bittiğinden haberdar ettiği sürece bu tür arayışlar olumlu karşılanmalı.
Haber sektöründeki bu yeni oyuncular büyüyüp bir gün BBC ve CNN'e kafa tutacak hale gelebilir.
Ama BBC ve CNN'de boş durmuyor ve bu yeni oyunculardan kendilerine dersler çıkarmaya çalışıyor.
SON DAKİKA
