Canlı Yayın
Prof. Dr. Murat Ferman
Yılın ilk çeyreğine ait ekonomik tablo; en son Mart ayı manşetlerinin ortaya çıkması ile birlikte daha belirgin hale gelmiştir. Nitekim, TÜİK Finansal Yatırım Araçları Reel Getiri Oranları paylaşımına göre, yerel seçim sürecinde farklı beklentilere konu olan ve üç ayda %10 yükseliş kaydeden Dolar ile %7.2 düzeyinde değer kazanan Avronun; TÜFE ile indirgendiğinde, sırasıyla, %4.32 ve %4.72 oranlarında negatif kazanç getirdikleri görülüyor. Aynı paralelde, Türk Lirası Mevduat Faizinin, tasarrufçuyu %4.43; Devlet İç Borçlanma Senedi’ nin (DİBS) ise %13.99 mertebesinde ciddi kayıplara yol açtığı anlaşılıyor. İlk üç ayda kazandıran yatırım araçlarının ilk sırasında yer alan Külçe Altının kazanç oranı %5.92 düzeyine ulaşırken Türk Lirası varlıklar arasında tek pozitif kazancı; %1.10 mütevazı düzey ile Borsa (BİST) sağlamıştır. Bir kere daha, yüksek enflasyon ve “tasarruf dostu olmayan” sıkıntılı dinamiklerinin baskın olduğu üç aylık bir dönemin yaşandığı ortaya çıkmaktadır.
Yılın ilk üç ayında kripto paralar arasında ilk sırada yer alan Bitcoin %70; ikinci sıradaki Ethereum %60 değer kazanırken, uzmanlara göre, toplam piyasa değeri; bu dönemde bir trilyon dolar artarak, ikibuçuk trilyon dolar düzeyini geride bırakmıştır. Ons fiyatında 2300 dolar sınırını aşan Altın için beklentiler kısa vadede yukarı yönlü olarak ifade edilirken; Mart’ın son günlerinde, uzun bir aradan sonra ilk kez 90 dolar sınırını test eden Petrol için beklentiler, orta vadede yukarı yönlü grafik üzerinden değerlendirilmektedir. Son günlerde FED için faiz indirim ötelenmesi ile ilgili beklentiler ağırlık kazandığı için, ikinci çeyrek döneminde eko-politik perspektifinde ağır basan ana motif, Güçlü Dolar olarak kalmayı sürdürmektedir.
Geride bıraktığımız Ramazan ayında, aylık enflasyon manşet ve gidişatından izlendiği üzere, fiyat artışlarının görece ivme kazandığı ekonomik trend hakim oldu. Senelerdir izlenen ve önceki yıllarda kuru bakliyat ağırlıklı ölçülen gıda kalemi artışlarının, bu kez kırmızı-beyaz et grubu öncülüğünde ortaya çıktığı gözlendi. Ramazan ayı boyunca e-ticaret hacimlerinde en çok satışı artan ürün grubu olarak gıda ürünleri ön plana çıktı. Bayramın yaklaşması ile devreye girdiği gözlenen Bayram Ekonomisi konjonktürü temelinde, e-ticaret sektöründe %30 oranında bir artışla üç yüz milyara ulaşan satış hacimlerinin beklendiği ifade ediliyor. Uzmanlar, bu bayram döneminde sanal alışveriş ortalama sepet tutarının 750 lira düzeyinde gerçekleşmesini bekliyor. Öte yandan, bayram alışveriş artışının, perakende sektörünün tamamında cirolara %25 oranında artış katkısı sağlayacağı; toplam cironun yarısının da, arife günü gerçekleşeceği öngörülüyor.
Ramazan Bayramının özelliği bakımından, tatlı ve şekerleme ürün kategorilerinin ön plana çıkacağı bilinmektedir. İlgili sektör erbabı, bayram süresinde sadece baklava satışlarının, üçte birinin İstanbul’ da olmak üzere, altı bin tonu bulacağı; diğer tatlı türleri de hesaba katıldığında bu rakamın onbin tona ulaşacağını ifade etmektedir. Diğer tatlı-şekerleme kategorilerine bakıldığında, ilgili alışveriş genel tercihlerinde değişme gözlendiği ve yüksek oranda artan çikolata fiyatları etkisiyle şekerleme ve şeker kaplı ürünlere yöneliş olduğu izlenmektedir.
Dokuz güne çıkarılan bir bayram döneminde turizm sektöründe artan hareketlilik beklenmekte ve gözlenmektedir. Her bayram döneminde görüldüğü üzere, karayolları ağırlıklı trafik yoğunlaşmasının bu seneki düzeyi, ancak bayram sonrasında ölçülebilecektir. Keza, yapılan bir ankette (*), çalışanlar arasında seyahat-tatil planı yapanların sadece dörtte bir oranında kaldığı; bunların da %80’ inin aile-memleket ziyareti ve %20’ sinin otel, pansiyon, tatil köyü tercihini belirttiği ortaya çıkmaktadır. Tatil
planı yapanların yarısı, aylık gelirinin %10’ unu aşmayacak mütevazı bir bütçe ayırmakta; aylık gelirinin yarısından fazlasını harcamaya hazır olanların oranı ise sadece %10 düzeyinde kalmaktadır.
Değerli okurlarımızın Ramazan Bayramlarını kutluyor; ağız tadı ve esenliklerle dolu bir bayram temennilerimizi paylaşıyoruz.
(*) Eleman.net dijital istihdam platformunun 2599 katılımlı anket bulguları.
Yılın ilk çeyreğine ait ekonomik tablo; en son Mart ayı manşetlerinin ortaya çıkması ile birlikte daha belirgin hale gelmiştir. Nitekim, TÜİK Finansal Yatırım Araçları Reel Getiri Oranları paylaşımına göre, yerel seçim sürecinde farklı beklentilere konu olan ve üç ayda %10 yükseliş kaydeden Dolar ile %7.2 düzeyinde değer kazanan Avronun; TÜFE ile indirgendiğinde, sırasıyla, %4.32 ve %4.72 oranlarında negatif kazanç getirdikleri görülüyor. Aynı paralelde, Türk Lirası Mevduat Faizinin, tasarrufçuyu %4.43; Devlet İç Borçlanma Senedi’ nin (DİBS) ise %13.99 mertebesinde ciddi kayıplara yol açtığı anlaşılıyor. İlk üç ayda kazandıran yatırım araçlarının ilk sırasında yer alan Külçe Altının kazanç oranı %5.92 düzeyine ulaşırken Türk Lirası varlıklar arasında tek pozitif kazancı; %1.10 mütevazı düzey ile Borsa (BİST) sağlamıştır. Bir kere daha, yüksek enflasyon ve “tasarruf dostu olmayan” sıkıntılı dinamiklerinin baskın olduğu üç aylık bir dönemin yaşandığı ortaya çıkmaktadır.
Yılın ilk üç ayında kripto paralar arasında ilk sırada yer alan Bitcoin %70; ikinci sıradaki Ethereum %60 değer kazanırken, uzmanlara göre, toplam piyasa değeri; bu dönemde bir trilyon dolar artarak, ikibuçuk trilyon dolar düzeyini geride bırakmıştır. Ons fiyatında 2300 dolar sınırını aşan Altın için beklentiler kısa vadede yukarı yönlü olarak ifade edilirken; Mart’ın son günlerinde, uzun bir aradan sonra ilk kez 90 dolar sınırını test eden Petrol için beklentiler, orta vadede yukarı yönlü grafik üzerinden değerlendirilmektedir. Son günlerde FED için faiz indirim ötelenmesi ile ilgili beklentiler ağırlık kazandığı için, ikinci çeyrek döneminde eko-politik perspektifinde ağır basan ana motif, Güçlü Dolar olarak kalmayı sürdürmektedir.
Geride bıraktığımız Ramazan ayında, aylık enflasyon manşet ve gidişatından izlendiği üzere, fiyat artışlarının görece ivme kazandığı ekonomik trend hakim oldu. Senelerdir izlenen ve önceki yıllarda kuru bakliyat ağırlıklı ölçülen gıda kalemi artışlarının, bu kez kırmızı-beyaz et grubu öncülüğünde ortaya çıktığı gözlendi. Ramazan ayı boyunca e-ticaret hacimlerinde en çok satışı artan ürün grubu olarak gıda ürünleri ön plana çıktı. Bayramın yaklaşması ile devreye girdiği gözlenen Bayram Ekonomisi konjonktürü temelinde, e-ticaret sektöründe %30 oranında bir artışla üç yüz milyara ulaşan satış hacimlerinin beklendiği ifade ediliyor. Uzmanlar, bu bayram döneminde sanal alışveriş ortalama sepet tutarının 750 lira düzeyinde gerçekleşmesini bekliyor. Öte yandan, bayram alışveriş artışının, perakende sektörünün tamamında cirolara %25 oranında artış katkısı sağlayacağı; toplam cironun yarısının da, arife günü gerçekleşeceği öngörülüyor.
Ramazan Bayramının özelliği bakımından, tatlı ve şekerleme ürün kategorilerinin ön plana çıkacağı bilinmektedir. İlgili sektör erbabı, bayram süresinde sadece baklava satışlarının, üçte birinin İstanbul’ da olmak üzere, altı bin tonu bulacağı; diğer tatlı türleri de hesaba katıldığında bu rakamın onbin tona ulaşacağını ifade etmektedir. Diğer tatlı-şekerleme kategorilerine bakıldığında, ilgili alışveriş genel tercihlerinde değişme gözlendiği ve yüksek oranda artan çikolata fiyatları etkisiyle şekerleme ve şeker kaplı ürünlere yöneliş olduğu izlenmektedir.
Dokuz güne çıkarılan bir bayram döneminde turizm sektöründe artan hareketlilik beklenmekte ve gözlenmektedir. Her bayram döneminde görüldüğü üzere, karayolları ağırlıklı trafik yoğunlaşmasının bu seneki düzeyi, ancak bayram sonrasında ölçülebilecektir. Keza, yapılan bir ankette (*), çalışanlar arasında seyahat-tatil planı yapanların sadece dörtte bir oranında kaldığı; bunların da %80’ inin aile-memleket ziyareti ve %20’ sinin otel, pansiyon, tatil köyü tercihini belirttiği ortaya çıkmaktadır. Tatil
planı yapanların yarısı, aylık gelirinin %10’ unu aşmayacak mütevazı bir bütçe ayırmakta; aylık gelirinin yarısından fazlasını harcamaya hazır olanların oranı ise sadece %10 düzeyinde kalmaktadır.
Değerli okurlarımızın Ramazan Bayramlarını kutluyor; ağız tadı ve esenliklerle dolu bir bayram temennilerimizi paylaşıyoruz.
(*) Eleman.net dijital istihdam platformunun 2599 katılımlı anket bulguları.
SON DAKİKA
