Canlı Yayın
Yrd.Doç.Dr. Mehmet Emin Güneş
İşte bu kitleler iyi huylu veya kötü huylu olabilirler. Eğer büyüdükleri yerde sınırlı kalırlarsa, başka yerlere yayılmazlarsa bunlara iyi huylu tümör veya ur denir. Ancak bulundukları yer dışında başka yerlere yayılırlarsa yakın ya da uzak, işte buna da kötü huylu tümör veya kanser denir. Kötü huylu tümörler istilacı özelliğe sahiptirler. Yani sıçrama dediğimiz metastaz özellikleri vardır.
En sık görülen kanser tipi hangisidir?
Erkeklerde 1.sırada AC kanseri, takibinde prostat kanseri
Kadınlarda 1.sırada meme kanseri gelmektedir. Öyleki her 4 kadın kanserinin birisini meme kanseri oluşturmaktadır.
Dünyada artışı en fazla olan kanser yine meme kanseridir. Kadınlarda meme kanserine yakalanma hızı bir önceki tahmine göre % 20, ölüm hızı ise %14 oranında artmıştır.
Kanser kalıtsal mıdır? Ailede varsa bende kanser olur muyum?
Yapılan çaılışmalar kanserin %90 oranında kalıtsal olarak geçmediğini göstermektedir. Ancak bazı kanser türleri ailede varsa diğer bireylerde görülme şansını artırıyor. Kolon kanseri denilen kalın barsak kanserinin bir kısmı ve meme kanseri, aile bireylerinde görülme şansını artırıyor.
Kansere en fazla neler yol açar?
Bu çok uzun bir konu ancak bilmemiz gereken kanserin nedeni kesin olarak şudur diyemeyeceğimizdir. Ancak bazı risk faktörleri kansere yol açar. Bunların başında çevresel faktörler gelir. Bunda da ilk sırayı SİGARA alır. Tütün tüm Akciğer kanserinin 90' nında sorumludur. Yine tütün ağız, gırtlak, mesane ve böbrek tümörlerinin üçte birinden sorumludur. Öyle ki günde 1 paket sigara içen birinin kansere yakalanma oranı içmeyene göre 20 kat daha fazladır. Yine yetersiz posa tüketimi, aşırı yağlı besin tüketimi, bazı katkı maddeleri, radyasyon ve bazı virüsler kansere yol açan diğer faktörlerdir. Unutmamamız gereken bir diğer faktörde strestir.
Kanserin erken belirtileri nelerdir?
-İştahsızlık
-İstemsiz kilo kaybı
-Bağırsak alışkanlıklarında değişiklik, dışkılamada değişiklik, dışkının incelmesi
-Dışkıda kan
-Ciltte geçmeyen açık yara
-Geçmeyen ateş
-Geçmeyen öksürük
-İstemsiz kilo kaybı
-Uzun süren ses kısıklığı
-Kanlı balgam
-Memede kanlı akıntı, ele kitle gelmesi, meme başının içeri çekilmesi
Bu belirtiler varsa dikkate almak, kanserin erken tanısında çok önemlidir.
Yapılacaklar erken tanı yöntemleri çok önemlidir.
-Ailede kalın barsak kanseri varsa 40 yaşından sonra, yoksa herkesin 50 yaşından sonra kolonoskopi yaptırması
-Kadınlar 40 yaşına kadar her yıl meme muayenesi, 40 yaşından sonra muayene ile birlikte tarama mammografisi yaptırmalı
-Kadınların 40 yaş sonrası vaginal smear yaptırması
-30 yaşından sonra şikayet yoksa dahi yıllık akciğer filmi çektirilmeli
-Erkekler 50 yaş sonrası her yıl prostat için PSA kanda baktırmalı
-40 yaş sonrası dışkıda gizli kan baktırılması
Tüm bu tetkikler 40 veya 50 yaş sonrası hiç şikayeti olmayan kişiler için ancak sayılan şikayetleri olanlar yaşa bakmaksızın bir hekime başvurmalıdırlar.
İşte bu kitleler iyi huylu veya kötü huylu olabilirler. Eğer büyüdükleri yerde sınırlı kalırlarsa, başka yerlere yayılmazlarsa bunlara iyi huylu tümör veya ur denir. Ancak bulundukları yer dışında başka yerlere yayılırlarsa yakın ya da uzak, işte buna da kötü huylu tümör veya kanser denir. Kötü huylu tümörler istilacı özelliğe sahiptirler. Yani sıçrama dediğimiz metastaz özellikleri vardır.
En sık görülen kanser tipi hangisidir?
Erkeklerde 1.sırada AC kanseri, takibinde prostat kanseri
Kadınlarda 1.sırada meme kanseri gelmektedir. Öyleki her 4 kadın kanserinin birisini meme kanseri oluşturmaktadır.
Dünyada artışı en fazla olan kanser yine meme kanseridir. Kadınlarda meme kanserine yakalanma hızı bir önceki tahmine göre % 20, ölüm hızı ise %14 oranında artmıştır.
Kanser kalıtsal mıdır? Ailede varsa bende kanser olur muyum?
Yapılan çaılışmalar kanserin %90 oranında kalıtsal olarak geçmediğini göstermektedir. Ancak bazı kanser türleri ailede varsa diğer bireylerde görülme şansını artırıyor. Kolon kanseri denilen kalın barsak kanserinin bir kısmı ve meme kanseri, aile bireylerinde görülme şansını artırıyor.
Kansere en fazla neler yol açar?
Bu çok uzun bir konu ancak bilmemiz gereken kanserin nedeni kesin olarak şudur diyemeyeceğimizdir. Ancak bazı risk faktörleri kansere yol açar. Bunların başında çevresel faktörler gelir. Bunda da ilk sırayı SİGARA alır. Tütün tüm Akciğer kanserinin 90' nında sorumludur. Yine tütün ağız, gırtlak, mesane ve böbrek tümörlerinin üçte birinden sorumludur. Öyle ki günde 1 paket sigara içen birinin kansere yakalanma oranı içmeyene göre 20 kat daha fazladır. Yine yetersiz posa tüketimi, aşırı yağlı besin tüketimi, bazı katkı maddeleri, radyasyon ve bazı virüsler kansere yol açan diğer faktörlerdir. Unutmamamız gereken bir diğer faktörde strestir.
Kanserin erken belirtileri nelerdir?
-İştahsızlık
-İstemsiz kilo kaybı
-Bağırsak alışkanlıklarında değişiklik, dışkılamada değişiklik, dışkının incelmesi
-Dışkıda kan
-Ciltte geçmeyen açık yara
-Geçmeyen ateş
-Geçmeyen öksürük
-İstemsiz kilo kaybı
-Uzun süren ses kısıklığı
-Kanlı balgam
-Memede kanlı akıntı, ele kitle gelmesi, meme başının içeri çekilmesi
Bu belirtiler varsa dikkate almak, kanserin erken tanısında çok önemlidir.
Yapılacaklar erken tanı yöntemleri çok önemlidir.
-Ailede kalın barsak kanseri varsa 40 yaşından sonra, yoksa herkesin 50 yaşından sonra kolonoskopi yaptırması
-Kadınlar 40 yaşına kadar her yıl meme muayenesi, 40 yaşından sonra muayene ile birlikte tarama mammografisi yaptırmalı
-Kadınların 40 yaş sonrası vaginal smear yaptırması
-30 yaşından sonra şikayet yoksa dahi yıllık akciğer filmi çektirilmeli
-Erkekler 50 yaş sonrası her yıl prostat için PSA kanda baktırmalı
-40 yaş sonrası dışkıda gizli kan baktırılması
Tüm bu tetkikler 40 veya 50 yaş sonrası hiç şikayeti olmayan kişiler için ancak sayılan şikayetleri olanlar yaşa bakmaksızın bir hekime başvurmalıdırlar.
SON DAKİKA
