hamburger-icon

desktop-gifmobile-gifCanlı Yayın
hourSON DAKİKA
left-arrowright-arrow
weather
İstanbul
down-arrowup-arrow

    Alevilik İslam öncesinde var mıydı?

    Alevilik İslam öncesinde var mıydı
    expand

    Zamanın Döngüsü Dersim adlı eserinde Dersim'i (Tunceli) inceleyen Turabi Saltık, mezar kültürü, ölü gömme törenleri, üretim ilişkileri, Dersim'de yer alan ocaklar, cem geleneği, Dersim Ermenileri ve sürgünleri anlatmakta. Saltık, "Dersim insanın yaşam, inanç, felsefe biçimi; olayları algılama, kavrama biçimi olan Alevilik, İslamiyet'ten çok öncedir" diyor.

    Turabi Saltık'ın Fam yayınlarından çıkan Zamanın Döngüsünde Dersim adlı çalışmada, Dersim (Tunceli) bölgesi eskiçağ döneminden yakın döneme kadar incelenmekte.

    Bir tarih anlatısı içinde Dersim'de yaşayan ve hüküm süren halkları, bu halkların bıraktığı kültür mirasını, dilini, inancını, toplumsal yaşamını sağlayan gelenek ve göreneklerini, ekonomisini, ticaretini anlatan yazar, kitabında yer verdiği düşüncelerini güçlendirmek için yakın dönem tanıklıklarına da yer vermekte.

    Turabi Saltık, bu çalışması ile yok edilmeye ve unutturulma çabalarına karşı, sazıyla sözüyle kuşaktan kuşağa aktarılarak bugüne gelen Dersim'in inancı, dili, kültürü, gelenek ve görenekleri ile tarihini yazılı hale getirmiş.

    Kitapta Eski çağ Dersim tarihi, mezar kültürü, ölü gömme törenleri, üretim ilişkileri, Dersim'de ye alan ocaklar, cem geleneği, Dersim Ermenileri, Sürgünler geniş bir şekilde anlatılmakta.

    Dersim'deki Xızır inancına değinen Saltık'a göre Xızır, Musa'nın musahibi onun da yoldaşı... Dersim inancında büyük bir yere sahip olan Xızır'ı Dersimliler Nebi, Şah-ı Merdan olarak bilirler... Dersimlilerin inancında elle tutulmayan, gözle görülmeyen bu evliya, "değişik donda" görünen ölümsüz bir kurtarıcı; yardıma koşan, sıkıntılara yol gösteren en büyük mürşit...

    Dersimlilelirin inancı olan Raa Haq, antik çağ Dersim klan toplumu inanç dizgelerine dayanan Dersim'in en eski bir kültürel geleneği...

    Kitapta, Dersim Aleviliği/Kızılbaşlığının, Anadolu Aleviliğinden farkları olarak inanç, felsefe, yaşam ve etnik boyutu olmak üzere 4 farklılık gösterilir.

    Turabi Saltık, Dersim inanç şeklini, "Dersim insanın yaşam, inanç, felsefe biçimi; olayları algılama, kavrama biçimi olan Alevilik, İslamiyet'ten çok öncedir. Bektaşilik, Kızılbaşlık terimi ise daha yakın tarihlerde ortaya çıkmıştır. Aslında Bektaşilik/Kızılbaşlık/Alevilik Anadolu'ya özgüdür.Onlar hep yok sayılan inkar edilen , ezilen kimliklerine yönelik saldırılara 11. yüzyıldan itibaren Baai ayaklanmalarıyla başkaldırmışlardır. Varlıklarını, dede ocakları içiresinde ifşa etmişler. İninçsal, felsefi, kültürel boyutlarını; sosyal ekonomik, toplumsal ögelerle Dedelik, Pirlik kurumların içiresinde sürdürmüşler" sözleriyle aktarıyor.

    Kitapta ilginç bilgiler de yer alıyor. Tunceli'nin merkezi olarak görülen "Kalan" isminin 13. yüzyılda Moğol saldırıları zamanında kullanıldığını belirten Saltık, "Kalan"ın Moğollara ait olan bir vergi türünün adı olduğunu söylüyor.
    Sıradaki Haberadv-arrow
    Sıradaki Haberadv-arrow
    Sıradaki Haberadv-arrow
    Sıradaki Haberadv-arrow
    o-clock

    SON DAKİKA

      EN ÇOK OKUNANLAR