Cari açık beklentileri aştı

Cari açık mayısta beklentilerin üzerinde 7.52 milyar dolar olurken, Ocak-Mayıs döneminde ise 31.92 milyar dolar olarak gerçekleşti.

Cari işlemler açığının mayıs ayında 6.6 milyar dolar olması bekleniyordu.

Merkez Bankası tarafından bugün açıklanan 2013 yılı Ocak-Mayıs dönemi cari işlemler açığı, bir önceki yılın aynı dönemine göre, 5 milyar 847 milyon dolar artarak 31 milyar 920 milyon dolara yükseldi.

Cari işlemler açığının artmasında, ilk beş aylık dış ticaret açığının 4 milyar 947 milyon dolar artarak 33 milyar 811 milyon dolara yükselmesinin yanı sıra, gelir dengesi kalemi altında kar transferlerini içeren doğrudan yatırım/gider kaleminde mayıs ayında gerçekleşen 1 milyar 553 milyon dolarlık çıkış etkili oldu.

Türkiye'nin mayıs ayında cari işlemler açığı 7 milyar 524 milyon dolar olurken, yıllıklandırılmış bazda cari işlemler açığı 53 milyar 595 milyon dolar oldu.

Sabır gerekiyorEkonomi Bakanı Zafer Çağlayan, yazılı açıklamasında, Türkiye'nin mayıs ayı ödemeler dengesi verilerini değerlendirdi.

Mayıs ayında cari açığın geçen yıla göre 2,2 milyar dolar artarak 7 milyar 524 milyon dolar olarak gerçekleştiğini anımsatan Çağlayan, bunu normal karşılamak gerektiğini, cari açığın bu yıl 2012'nin bir miktar üzerinde olacağını kaydetti.

Cari açıkta özellikle nisan ve mayıs aylarında önceki aylara göre bir sıçrama olduğunu, ancak bunun bir trend değişimi anlamına gelmediğini belirten Çağlayan, söz konusu artışta altın ithalatının artmasının önemli etkisi bulunduğunu ifade etti.

Mayıs ayında 2,2 milyar doların üzerinde, nisan-mayıs aylarında toplamda 4,8 milyar dolar altın ithalatı yapıldığına işaret eden Çağlayan, şunları kaydetti:

"Altın ithalatındaki artışın kalıcı olmasını beklemiyoruz. Küresel fiyatlardaki düşüşün etkisiyle talep artışı oldu ancak bu uzun sürecek gibi görünmüyor.

Diğer taraftan nasıl ihracatını yapıyorsak, altın ithalatı da yapıyoruz. Altın da uluslararası mal sınıflandırmasındaki binlerce maldan biri.
Ancak son aylardaki ithalat artışının da cari açık üzerindeki etkisini tespit etmemiz gerekiyor.

Cari açık ilk 5 ayda toplam 31,9 milyar dolar oldu. Yıl sonu OVP beklentisi 60,7 milyar dolar. Muhtemelen açık bunun altında kalacaktır."

Çağlayan, mayıs ayında doğrudan yabancı yatırım girişinin 972 milyon dolar, hizmet ihracatının 4,5 milyar dolar olarak gerçekleştiğini belirtti.

Geçen yıl mayıs ayında hizmet ihracatının 3 milyar 850 milyon dolar olduğunu hatırlatan Çağlayan, açıklamasında şu ifadelere yer verdi:

"Hizmet ihracatımızda ciddi bir ivmelenme var. 2013'ün ilk 5 ayı genelinde de hem mal hem hizmet ihracatındaki başarılı sonuçlarımız gelmeye devam ediyor.

Cari açık konusunda Türkiye'nin biraz sabırlı olması gerekiyor. Orta ve uzun vadede bunu çözeceğiz. Daha fazla üretimle daha fazla tasarrufla bunu çözeceğiz."

Geçen ay sonunda yeni teşvik sisteminin 1. yıl sonuçlarını paylaştıklarına işaret eden Bakan Çağlayan, Türkiye genelinde yatırım projesi olarak yüzde 22'lik, yatırım hacmi olarak yüzde 62'lik ve öngörülen istihdam olarak yüzde 59'luk bir artış bulunduğunu bildirdi.

Çağlayan, Türkiye'nin daha fazla üretim yaparak büyük bir ekonomi olacağını vurguladı.

Parasal olmayan altın kalemi altında izlenen altın ithalatı, bir önceki yılın ilk beş aylık dönemine göre 5 milyar 71 milyon dolar artarak 7 milyar 424 milyon dolar tutarında gerçekleşmişken, aynı dönemde altın ihracatı 1 milyar 824 milyon dolar azalarak 2 milyar 197 milyon dolar oldu.

Hizmetler dengesi kalemi altındaki turizm gelirleri, bir önceki yılın Ocak-Mayıs dönemine göre 1 milyar 698 milyon dolar tutarında artarak 8 milyar 273 milyon dolara, turizm giderleri de 425 milyon dolar tutarında artarak 1 milyar 902 milyon dolara ulaştı.

Yatırım geliri dengesinin altında yer alan doğrudan yatırımlar, portföy yatırımları ve faizlerden oluşan diğer yatırımlarda gerçekleşen toplam net çıkış, bir önceki yılın aynı dönemine göre 1 milyar 504 milyon dolar tutarında artarak 4 milyar 693 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Yurt içinde yapılan net yatırımlar

Yurt dışında yerleşik kişilerin yurt içinde yaptıkları net yatırımlar, bir önceki yılın ilk beş ayına göre 2 milyar 220 milyon dolar azalarak 4 milyar 217 milyon dolara geriledi.

Yurt içinde yerleşik kişilerin yurt dışında yaptıkları net yatırımlar 1 milyar 380 milyon dolar azalarak 1 milyar 237 milyon dolar tutarında gerçekleşti. Yurt dışında yerleşik kişiler hisse senedi piyasasında mayıs ayında 508 milyon dolar tutarında alımla ilk beş ayda 1 milyar 34 milyon dolar tutarında net alım yaptı.

Devlet iç borçlanma senetleriyle ilgili olarak, yurt dışı yerleşikler mayıs ayında 1 milyar 320 milyon dolar tutarında net satım, ocak-mayıs döneminde ise 7 milyar 260 milyon dolar tutarında net alım gerçekleştirdi.

Yurt dışında gerçekleştirilen tahvil ihraçları yoluyla mayıs ayında bankalar 179 milyon dolar ve diğer sektörler de 996 milyon dolar net borçlanma gerçekleştirerek, ilk beş aylık dönemde söz konusu sektörler sırasıyla 4 milyar 171 milyon dolar ve 2 milyar 485 milyon dolar net borçlanma gerçekleştirdi.

Genel Hükümet tarafından mayıs ayında yurt dışına 39 milyon dolar tutarında kredi kullandırıldı.

Bankacılık sektörü

Bankaların yabancı para ve Türk Lirası cinsinden efektif ve mevduat varlıkları, Türk Lirası'ndaki 1 milyar 175 milyon dolar tutarındaki artışa rağmen yabancı paradaki 2 milyar 338 milyon dolar azalışın etkisiyle, ocak-mayıs döneminde 1 milyar 163 milyon dolar düşüş kaydetti ve diğer sektörlerin yurt dışındaki mevduatı aynı dönemde 599 milyon dolar azaldı.

Genel Hükümet, yurt dışı piyasalar ve diğer uluslararası kuruluşlardan (IMF dahil) sağlanan uzun vadeli kredilerle ilgili olarak ilk beş ayda 1 milyar 177 milyon dolar net geri ödemede bulundu.

Bankacılık sektörü bir önceki yılın ilk beş ayında 2 milyar 833 milyon dolar net kullanım, bu yılın aynı döneminde ise 8 milyar 797 milyon dolar net kullanım gerçekleştirdi. Bu dönemde bankaların hem kısa hem de uzun vadeli kredilerde net kredi kullanıcısı olduğu göze çarptı.

Diğer sektörler bir önceki yılın ilk beş ayında 3 milyar 986 milyon dolar net kullanım, bu yılın aynı döneminde 453 milyon dolar net geri ödeme gerçekleştirdi.

Yurt dışında yerleşik Türk vatandaşlarınca Merkez Bankası nezdinde açılan mevduat hesaplarında, ilk beş aylık dönemde 458 milyon dolar net çıkış gerçekleşti. Yurt dışı bankaların yurt içi bankalar nezdinde tuttukları yabancı para mevduatları 6 milyar 560 milyon dolar artış kaydetti.

Rezerv varlıkların içinde bulunan resmi rezervler, mayıs ayındaki 4 milyar 533 milyon dolar azalışa rağmen ocak-mayıs döneminde 9 milyar 764 milyon dolar artış gösterdi.

Merkez Bankası geçici verilerine göre, Türkiye'nin yıllıklandırılmış cari işlemler dengesindeki gerçekleşmeler, 2013 ocak-mayıs dönemi itibariyle şöyle:

2013 2013
(Milyon Dolar) Mayıs Ocak-Mayıs
CARİ İŞLEMLER HESABI -7.524 -31.920
DIŞ TİCARET DENGESİ -8.146 -33.811
Toplam Mal İhracatı 14.300 67.445
Toplam Mal İthalatı -22.446 -101.256
Genel Mal Ticareti -6.368 -28.333
İhracat f.o.b. 13.779 64.798
İthalat f.o.b. -20.147 -93.131
Parasal Olmayan Altın (net) -1.780 -5.227
Limanlarda Sağlanan Mallar 2 -251
HİZMETLER DENGESİ 2.557 6.258
Taşımacılık 575 1.275
Turizm 2.079 6.371
İnşaat Hizmetleri 73 301
Sigorta Hizmetleri -75 -327
Finansal Hizmetler -19 -273
Diğer Ticari Hizmetler -44 -730
Resmi Hizmetler -68 -314
Diğer Hizmetler 36 -45
GELİR DENGESİ -2.106 -4.800
Ücret Ödemeleri -22 -107
Yatırım Geliri -2.084 -4.693
Doğrudan Yatırımlar -1.545 -2.246
Portföy Yatırımları -80 -844
Diğer Yatırımlar -459 -1.603
CARİ TRANSFERLER 171 433
SERMAYE VE FİNANS HESAPLARI 4.675 34.797
SERMAYE HESABI 0 -11
FİNANS HESAPLARI 4.675 34.808
Doğrudan Yatırımlar 660 2.980
Yurtdışında -312 -1.237
Yurtiçinde 972 4.217
Portföy Yatırımları 681 18.771
Varlıklar 243 1.978
Yükümlülükler 438 16.793
Diğer Yatırımlar -1.199 22.821
Varlıklar -1.279 867
Yükümlülükler 80 21.954
Rezerv Varlıklar 4.533 -9.764
Uluslararası Para Fonu Nezd. Varlıklar 0 0
Resmi Rezervler 4.533 -9.764
NET HATA NOKSAN 2.849 -2.877