Enerji Bakanı'ndan Azeri gazı açıklaması

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Azerbaycan doğalgazı konusundaki fiyat tekliflerini, Azerbaycan'ın Rusya Federasyonu ile anlaşmasından da önce yaptıklarını ve şu anda da aynı noktada bulunduklarını bildirdi.

Yıldız, Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi SOCAR'ın Başkanı Rövnag Abdullayev ve beraberindeki heyetle yaptıkları görüşme arasında bir basın toplantısı düzenledi.

Azerbaycan heyeti ile görüşmelerinde Şahdeniz 1, Şahdeniz 2 ve transit geçişlerle ilgili konularda müzakereleri sürdürdüklerini ifade eden Yıldız, heyetle yaptıkları görüşmelerde henüz anlaşma noktasını yakalayamadıklarını kaydetti.

Görüşmeler kapsamında taşıma tarifelerinden Şahdeniz 1'deki fiyat regülasyonlarına ve Şahdeniz 2'deki miktarlara kadar bir çok konunun ele alındığını belirten Yıldız, 2015-2016'da alınacak yeni gaz bağlantılarıyla alakalı yapılan çalışmalar da dahil olmak üzere görüşmelerde bir sonuca ulaşılacağı ümidini dile getirdi.

Bakan Yıldız, "Adım adım mesafe kaydediyoruz ama henüz sonuca gelebilmiş değiliz" dedi.

Konuşmasının ardından gazetecilerin sorularını yanıtlayan Yıldız, doğalgazın fiyatına ilişkin artırım talebi konusunda bir soru üzerine, kendilerinin sunduğu teklif üzerine Azerbaycan tarafının da bir karşı teklifi olacağını, rakamlar üzerinde biraz daha çalışılması gerektiğini belirtti.

Azerbaycan'ın Rusya ile imzaladığı doğalgaz anlaşmasının ardından fiyat tekliflerinin seviyesinde bir değişim olup olmadığı sorusunu Bakan Yıldız, "Bu anlaşma fiyat olarak bir argüman olarak girebilir burada. Bir argümandır. Ne kadar etkiler fiyatı? Onu Sayın Rövnag'a sormak lazım. Biz teklifimizi Rusya Federasyonu anlaşmasından da önce yaptık, şu anda da o noktada duruyoruz. Çünkü verdiğimiz fiyatın hem projenin fizibl oluşuyla alakalı dengeyi koruduğu hem de her iki ülkenin de menfaatlerini koruduğu tarzında birşey söyleyebilirim" dedi.

Yıldız, Azerbaycan ile tahkime gitme durumu bulunup bulunmadığına yönelik bir soruya verdiği yanıtta da karşılıklı olarak tahkim konusunu hiç düşünmediklerini, tarafların birbirini anladığını, biraz zaman alsa da müzakereler sonucunda her iki ülkenin menfaatleri doğrultusunda bir anlaşmanın çıkacağını, tahkime ihtiyaç duyulmadığını söyledi.

Yıldız, 6 ay içinde Nabucco Projesi'ni destekleme anlaşması olarak yorumlanabilecek detaylı bir anlaşmanın daha yapılacağını bildirdi.

Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi SOCAR'ın Başkanı Rövnag Abdullayev ve beraberindeki heyetle yaptıkları görüşme arasında düzenlenen basın toplantısında gazetecilerin sorularını yanıtlayan Yıldız, Nabucco'da 13 Temmuz Pazartesi günü düzenlenecek imza töreni ile Türkiye'nin transit ülke profilini üzerine alacağını ve bunun gereğini yerine getireceğini kaydetti.

Türkiye'nin kaynak bir ülke olmadığını vurgulayan Yıldız, "Nabucco Projesi kaynağını 6 ortağı ile beraber arayacaktır. Nabucco'yu temsilen tek başımıza kaynak arayan bir konumda olmadığımızı belirtmek istiyorum" dedi.

Pazartesi günü yapılacak toplantıda Türkiye'nin AB ile alakalı olan kısımda görevini fazlasıyla yerine getirmiş olacağını ifade eden Yıldız, bundan sonra da AB'nin, Türkiye ile enerji konusunda işbirliği ve dayanışmasını mutlaka ön plana alacağını söyledi.

Yıldız, yaklaşık 3 bin 300 kilometrelik hattın 2 bin kilometresinin Türkiye topraklarından geçeceğini anımsatarak, Türkiye'nin bu bağlamda güvenilir ortak olarak rolünün altını çizeceği bir noktayı yakaladığını kaydetti. İran'ın dahil olmamasının, gaz rezervini Nabucco'ya aktaramayacak olmasıyla değil, Prag çerçevesinde bulunmamasıyla ilgili olduğunu ifade eden Yıldız, İran'ın da bu projenin gaz tedarikçisi ülkelerinden biri olduğunu kaydetti.

Nabucco'nun Türkiye'ye katkısı konusunda ise hattın en fazla uzunluğunun Türkiye'de bulunduğuna işaret eden Yıldız, hem vergi paylaşımı hem işletme giderleri hem de yatırım tutarlarıyla alakalı en fazla yatırımın döneceği yerin Türkiye olacağının altını çizdi. Yıldız, önümüzdeki günlerde kaynak ülkelerle tüketici ülkeler arasında sürekli yoğun bir trafiğin gözleneceği görüşünü aktararak, "Bu konunun birçok uluslararası ilişkiyi ve siyaseti dahi etkileyebileceği kanaatindeyim. Bu manada Cezayir'i, Mısır'ı, İran'ı, Irak'ı, Türkmenistan'ı, Azerbaycan'ı, Rusya Federasyonu'nu bunların dışında tutmak veya bir yere lokalize etmek mümkün olmayacaktır" şeklinde konuştu.

Türkiye'nin talepleri

Nabucco anlaşmasında Türkiye'nin taleplerinin kabul edilip edilmediğine ilişkin soruya verdiği yanıtta, Bakan Yıldız, Nabucco'nun statüsünün hükümetler arası anlaşma olduğunu ve hükümetlerin projeye verdiği destekle ilgili bir taahhüt oluşturduğunu belirtti.

Yıldız, "Bundan sonraki 6 ay içerisinde projeyi destekleme anlaşması tarzında yorumlayabileceğimiz, biraz daha detayları ihtiva eden bir anlaşma daha yapılacak. Bu anlaşma, bu projenin asıl firmasıyla beraber Türkiye'nin yapacağı bir anlaşma olacak. Proje destekleyici anlaşma ile bu bir bütünlük arz edecektir" diye konuştu.

Bakan Yıldız, Türkiye ve AB ülkelerinin menfaatlerinin olabildiğince örtüştüğü noktada anlaşmanın sağlanacağına işaret ederek, şöyle devam etti:

"4-5 tane temel başlık vardı. Arz güvenliğiyle alakalı konuda ortak ülkeler istemeleri durumunda buradan geçen gazın yüzde 50'sini öncelikle alma hakkına sahipler. Vergilendirme konusunda işletme sırasında en yüksek paya sahip olan ülkedir. Yatırım aşamasında da hakeza öyledir. Hukuk deseniz, karşılıklı hukukların bir noktada buluştuğu bir özet olarak sunabiliriz. Türkiye, Nabucco'dan istedi de alamadı dediğimiz bir noktayı, bu manada ben öyle tanımlayamıyorum."

Türkiye'nin yüzde 15 talebinden vazgeçmesine ilişkin haberlerin hatırlatılması üzerine Bakan Yıldız, şunları kaydetti:

"Bu şirketlerin bir araya geldiği bir projedir. Hükümetlerin bir araya geldiği bir proje değildir. Yüzde 15'le alakalı geldiğimiz konuda, şirketler bunun arz güvenliği kısmını taahhüt etmişlerdir ama fiyatlamayla ilgili konuda bu taahhüde girmemişlerdir. Biz bunu istedik ama bunun karşılığında da bir kısım şartlar masaya koyduk. Bizim şirketlerle ya da hükümetlerle yürüttüğümüz müzakere sürecinin ayrıntılarını burada vermemiz çok doğru olmaz. Ama zaman zaman ön plana çıkardığımız zaman zaman geri plana koyduğumuz bir kısım başlıklar olacaktır. Bu da o başlıklardan bir tanesidir."

Taner Yıldız, Abdullayev'le yaptıkları görüşmede, Şahdeniz 2'de 4 artı 4 şeklinde 8 milyar metreküp, Şahdeniz 1'de ise 6 milyar metreküp üzerinden ve fiyat müzakereleriyle ilgili müzakerelerde bulunduklarını bildirdi.