Enerji Bakanı'ndan "Nabucco" eleştirilerine yanıt

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Türkiye'nin Güney Akım doğalgaz boru hattının inşaatına izin vermesinin Nabucco'yu ortadan kaldırdığına dair eleştirilere karşılık, "Ben Nabucco'nun bittiğine inanmıyorum" karşılığını verdi.

Bakan Yıldız A.A'ya yaptığı açıklamada, Türkiye'nin Güney Akım doğalgaz boru hattının inşaatına izin vermesinin Nabucco'yu ortadan kaldırdığına dair eleştirileri değerlendirirken, "Ben Nabucco'nun bittiğine inanmıyorum" karşılığını verdi.

AB'nin 2030 yılına kadar 700 milyar metreküp gaza ihtiyacı olduğunu belirten Yıldız, "Güney Akım ve Güney koridorunda bulunan Nabucco, Türkiye Anadolu Boru Hattı (TANAP), Türkiye-Yunanistan-İtalya (ITGI) ve TAP boru hatları gibi projelerin tamamının gerçekleşmesi halinde dahi bu ihtiyacın tamamı karşılanmış olmuyor" dedi.

Tüm bunların uzun soluklu projeler olduğunu, 5-7, 10-22 milyar dolarlık değeri olan projelerin ortaya çıkaracağı tehdit ve fırsatların asla sona ermeyeceğini ifade eden yıldız, "Bir dönemde birisi çok yüksek fırsatlara sahip olur, diğer dönemlerde de diğeri yüksek fırsatlara sahip olur" diye konuştu.

Bakü-Tiflis-Ceyhan ham petrol boru hattının ortaya atılıdığı anın hatırlanmasını isteyen Yıldız, "Bu projenin yol alış şeklini düşündüğümüzde o proje yapılmazdı, yapılamazdı. Birçok şeyler söylendi. Ama dinamik olaylar karşısında dinamik davranmamız lazım. TANAP Türkiye'nin yüzde 20 hissesi içinde bulunduğu ve yine ortak menfaatler içerebilecek bir projedir. Belki Nabucco'yu iki bölümde değerlendirmek zorunda kalacaktır. Onun için diyorum ki Nabuccoo Gürcistan sınırında alacağı gazı şimdi Bulgaristan sınırında almak durumunda kalacaktır" dedi.

Bunun Nabucco projesinin öldüğü anlamına gelmediğini belirten Yıldız, "Yüksek fizibilite rakamları ile beraber bir kısım ortaklar da zaman zaman bir kısım serzenişlerde bulunabiliyordu. Şimdi keşfinin daha düştüğünü görüyoruz. Yani iki ayrı parçada yapılabilecek ama çıkacak Şahdeniz 2 konsorsiyumun doğalgazı hangi şartlar altında Avrupa'ya taşınacağı konusunun muhatabı Türkiye değildir" ifadesini kullandı.

Taşıma tarifeleriyle ilgili Şahdeniz 2 teklifleri alındığını ve bu tekliflerin değerlendirileceğini kaydeden Yıldız, "Hatta şu anda değerlendirme aşamasındadır. Ve bunu kamuoyuyla paylaşılacak. Hangi proje daha uygun taşıma tarifesi verdiyse o proje ile alakalı gelişme olacak. Yani bunun tek muhatabı ve kaynak ülkenin bulunmasıyla ilgili sorunu tek başına Türkiye kendi omuzlarında hissetmiyor. Bunları ayrı ayrı raflara koymamız lazım" dedi.

"Türkiye 2011 yılından daha avantajlı fiyattan gaz almakta"

Bakan Taner Yıldız, Türkiye'nin Rusya'dan aldığı doğal gaz fiyatının geçen yılki fiyattan daha avantajlı durumda olduğunu söyledi.

Yıldız, Rusya'ya Güney Akım doğal gaz boru hattı projesinde izin vermesi yüzünden yapılan eleştirilerle ilgili olarak, "Eleştirileri yapanlar anlaşma öncesi fiyatlarımızdan ve anlaşma sonrası fiyatlarımızdan çok bilgisi olmayan kişiler olabilir. Eğer biz Türkiye'nin menfaatine bir iş yaptık diyorsak, Türkiye'nin menfaatine yapmışızdır" diye konuştu.

Rusya ile yapılan anlaşmanın rakamlarını gizlilik gereği açıklayamayacağını ifade eden Yıldız, "Gazetede yazsa, televizyonda gösterse bile ben bunları söyleyemem. Bunları söyleyemiyor olmamın, gizlilik anlaşmamıza sadık kalmamın istismarının yapılmaması lazım" dedi.

"Türkiye 2011 yılındaki fiyatlardan daha avantajlı fiyatlardan doğalgaz almaktadır" ifadesini kullanan Yıldız, "Bu ancak normalleşme ile alakalı bir süreçtir. Ben çok iyi fiyatlarda alıyoruz, biz bundan memnunuz anlamında söylemiyorum. Önceki fiyatlardan daha uygundur diyorum" diye konuştu.

Yıldız, 9 yıldan beri kendi iktidarlarından önce yapılan anlaşmayı düzeltmeye çalıştıklarını belirterek, "AK Parti hükümetlerinden daha önce yapılan bu anlaşmaların sürekli orasını burasını düzeltmekle meşgul olduk. O yüzden konunun ana hatlarını bilmeden eleştirmek doğru olmaz diyorum. Varsa bilgilenmek isteyen o konuda iktidar partisi, muhalefet partisi gruplarına bu manada bilgi verebiliriz. Ben çağrıyı da yaptım ama bu konuda herhangi bir talep olmadı. Biz işimize gücümüze bakıyoruz, yolumuza devam ediyoruz" dedi.

"Tüketici ülke sayısı kaynak ülke sayısından fazla"

Bakan Yıldız, bir başka soru üzerine, doğal gaz konusunda dünyada kaynak ülke sayısının pek fazla olmadığını belirterek, "Tüketici ülke sayısı kaynak ülke sayısından fazla" diye konuştu.

İran'da meydana gelen bir arıza yüzünden gaz seviyesinde düşüş yaşandığını ancak gerek İran Enerji Bakanı ve gerekse doğal gaz şirketi çalışanların çabası sayesinde arızanın giderildiğini hatırlatan Yıldız, "Şu an tam kapasiteyle veriyorlar Türkiye'ye. Bazen ticareten bazı konularda anlaşamıyor olmamızın fiili durumdaki faaliyetlerimize mani olmadığı kanaatindeyim" dedi.

"Rusya ile batı hattı kontratının iptal edilmesi"

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Rusya ile Batı Hattından alınan doğalgaz sözleşmesinin iptal edilmesiyle ilgili bir soru üzerine de, "Biz bu kontratı yenilemeyeceğimizi söyledik. Bir zeyilname ile 5,6 milyar metreküp doğal gazı Batı Hattından alıyoruz. Şu anda da bunu tedarik ediyoruz. Her hangi bir aksama yok. Hatta bu arada yine Rus meslektaşlarımıza da teşekkürlerimizi ileteyim. Kontratın zaman zaman üzerinde gaz çektik biz bu kış şartlarında" ifadesini kullandı.

Rusya'dan hala sözleşmenin üzerinde gaz çekmeye devam ettiklerini söyleyen Yıldız, açıklamasını şöyle sürdürdü:

"Türkiye bu anlaşma, zeyilname ile geriye dönük al ya da ödemelerini bitirmiş olacak 2012 yılı içerisinde. Bu bir avantajdır. Önceki yaptığımız kontratın aksine, yani o zeyilnameyle bu kısımları telafi etmiş olacağız. Biz kamu olarak bu 6 milyar metre küpü liberalleşme adına, rekabetin artması adına, daha ucuz teklif adına, daha ucuz fiyat adına, sanayicimize daha uygun fiyatlarla verilmesi adına biz bunun özel sektör eliyle yapılacağına inanıyoruz. Ben kontratı yaparım. Lisans müracaatının yapılması gerektiğine inanıyorum. Ve üçüncü ayın sonuna kadar önemli ölçüde bunlar gerçekleştirecektir diye düşünüyorum."

Yıldız, bir başka soru üzerine Rusya ile şu yürüttükleri doğal trafiğinin yanında Samsun-ceyhen petrol boru hattı projesini konu etmediklerini söyledi.

"İran konusunda bizi BM kararı ve hukuku bağlar"

Bakan Yıldız, AB'nin İran'a petrol ambargosu alması kararıyla ilgili bir soru üzerine de, "Bu konuda ham petrol ile hiç ilgisi olmayan ülkelerle, bizzat o ülkeden ticaret yapan ülkelerin statülerinin farklı olduğu kanaatindeyim. Bu karar alınırken Yunanistan, İtalya ve İspanya'nın, yani İran;dan ham petrol ithalatı yapan ülkelerin diğer ülkeler kadar rahat olmadığını gördük" dedi.

Mevcut durum karşısında Türkiye'nin bu konudaki statüsünün de diğer ülkelerden farklı olması gerektiğini vurgulayan Yıldız, "Gerek geriye dönük doğal gaz anlaşmalarıyla, gerekse bundan sonra geliştirilecek projeler anlamında Türkiye'yi yalnız BM kararları ve hukuku bağlar. Biz Avrupa Birliği üyesi olma sürecinde imtiyazlı ortaklığı bize uygun görenlerin, AB yaptırımlarıyla ilgili aldığı kararlar içerisinde her halde bizi saymayacakları açıktır" dedi.

AB'ye kırgınlıklarının hala devam edip etmediği yolundaki soru üzerine Yıldız, "Ben bu manada enerji başlığıyla alakalı sitemimi açıkça belirtiyorum. Ve bundan sonraki geldiğimiz süreçte en son yaptığımız toplantıda aldığımız karar şudur: Biz enerji başlığı adı altında AB müktesebatının ve AB kriterlerinin fiili olarak daha önündeyiz şu anda" diye konuştu.

"ABD ve AB'nin İran yaptırımlarıyla ilgili kendi içinde aldığı karar"

Türkiye'nin masanın daha önünde bir yerde seyir halinde olduğunu ve enerji başlığının açılması konusunda söyleyeceklerini söylediklerini kaydeden Yıldız, "Biz işimize gücümüze bakıyoruz. Ama İran yaptırımlarıyla alakalı konularda gerek ABD'nin kendi içerisinde aldığı, gerekse AB'nin kendi kendi içerisinde aldığı kararları bizim için hukuken bağlayıcı olmadığını söylemeliyiz" şeklinde konuştu.

Yıldız, Türkiye'nin yakın işbirliği içinde olduğu Rus gaz devi Gazpom'un Güney Kıbrıs karasuları içindeki doğal gaz sahalarının geliştirilmesi ihalesine katılmasını nasıl değerlendirdiği, Gazprom'un bu konuda kendilerine bilgi verip vermediği yolundaki soruya şu karşılığı verdi:

"Bilgi vermek zorunda değil Gazprom. Genel olarak Gazprom ile ilgili değil de, biz Güney Kıbrıs Kesimi yönetiminin bölgede aldığı kararın sayın Başbakanımızın New York'da açıkladığı gibi adanın tamamına şamil kılınması gerektiğini söylüyoruz. Bu siyası sınırların, bu manada netleşmemiş bir konunun teknik sırlarını konuşmak anlamına gelir.

Biz enerji kaleminin bir barış gerekçesi olduğuna inanıyoruz. Bir ayrılık gerekçesi değil bir barış gerekçesi olduğuna inanıyoruz. Ben sürecin bu manada mutlaka ortak paydalarda buluşacağına inanıyorum."

Taner Yıldız, bir başka soru üzerine Ukrayna'daki temasları sırasında Ukraynalı mevkidaşı tarafından Rusya'nın Kiev'i devre dışı bırakmak için inşa etmeyi planladığı Güney Akım Doğal Gaz Boru Hattının kendi karasuları içinden geçen bölümünün inşa vermesine yönelik herhangi bir sitemde bulunulmadığını söyledi.