"Gaz krizi Rusya ve Ukrayna'nın imajına zarar verdi"

Rusya Federasyonu Türkiye Büyükelçisi Vladimir Ivanovskiy, "Benim kanaatime göre, aralık ve ocak aylarında meydana gelen Ukrayna ve Rusya arasındaki doğalgaz krizi hem Rusya'nın hem de Ukrayna'nın siyasi imajına çok büyük zarar vermiştir" dedi.

Ivanovskiy, Rusya hükümetinin 5 yıl önce Mavi Akım'ın ikinci boru hattının kurulmasını teklif ettiğini belirterek, "Bu hat gerçekleştirilmiş olsaydı bugün ne Türkiye ne de Balkanlar sorun yaşardı" dedi.

Uluslarası İlişkiler ve Stratejik Analizler Merkezi (TÜRKSAM) "Türkiye ile Rusya Federasyonu arasında enerji alanında çok boyutlu ilişkiler" konulu panel düzenledi.

Ivanovskiy, burada yaptığı konuşmada, Dünya Ekonomik Forumu'nun gerçekleştirildiği Davos'ta bu akşam Türkiye ve Rusya başbakanlarının görüşme yapacağını ve enerji konusunun ele alınacağını ifade ederek, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün de 2-3 hafta sonra Rusya'ya gideceğini ve Moskova'da da enerji konusunun ele alınacağını bildirdi.

Konuşmasının başında Türkiye ile Rusya arasındaki ilişkilere değinen Ivanovskiy iki ülke arasındaki ticaret hacminin 33 milyar dolara ulaştığını Rusya'nın Türkiye'nin birinci ticaret ortağı, Türkiye'nin de Rusya için 5'inci büyük ticaret ortağı haline geldiğini kaydetti.

"İkinci boru hattı olsaydı Türkiye transit ülke olurdu"

Ivanovskiy, Rusya-Ukrayna arasındaki ilişkiden kaynaklı doğalgaz konusunda Türkiye ile yaşanan sıkıntı konusunda, "Benim kanaatime göre, aralık ve ocak aylarında meydana gelen Ukrayna ve Rusya arasındaki doğalgaz krizi, hem Rusya'nın hem de Ukrayna'nın siyasi imajına çok büyük zarar vermiştir" dedi.

Rusya hükümetinin 5 yıl önce, Mavi Akım'ın ikinci boru hattı için Türkiye'ye teklifte bulunduğunu belirten Ivanovskiy, "Gerçekleştirilmiş olsaydı, bugün ne Türkiye ne de Balkanlar sorun yaşardı. Türkiye'nin bunu yapmaması için Türkiye'yi kim ikna etmeye çalışıyordu bunu bilmiyoruz ama şunu biliyoruz; bugün Mavi Akım'ın ikinci boru hattı olsaydı, Türkiye transit ülke haline gelirdi ve transit için ciddi geliri olurdu" diye konuştu.

"İran ve Irak gazı olmadan Avrupa'ya gerekli kaynaklar verilemeyecek"

Ivanovskiy, Nabucco projesini değerlendirirken de, Rusya'nın bu projeye hiçbir şekilde karşı olmadığını söyledi.

Nabucco'nun, maddi destek sağlanması ve gerekli enerji kaynaklarının temin edilmesi halinde başarılı bir proje olabileceğini ifade eden Ivanovskiy, Rusya'nın bu projeye katılmayacağının altını çizdi.

Ivanovskiy, Nabucco boru hattı için yaklaşık 30 milyar metreküp gaz gerektiğini belirterek, bugün bunun sadece yüzde 50'sinin sağlanabildiğine dikkati çekti.

Türkiye'nin, Rusya'nın projeye katılmasını istediğini belirten Ivanovskiy, AB ülkeleri büyükelçileriyle yüz yüze görüşmelerinde onların da "projenin gerçekleştirilmesinin Rusya olmadan çok zor olacağını" söylediğini aktardı.

Ivanovskiy, "Ben de onlara diyorum ki 'eğer Rusya bu projeye katılırsa projenin felsefesi değişecek. Niye? Çünkü bu proje, nasıl temsil edilmektedir, verilmektedir? Sanki bu proje Avrupa'nın, Rusya'nın gaz bağımlılığını azaltacak gibi biliniyor. Bu sadece boru hatlarının geliştirilmesi olacaktır, Rusya'ya karşı proje söz konusu olmayacaktır" dedi.

Küresel krizin etkileri de gözetildiğinde 2013-2015 yılları arasında Avrupa'nın yaklaşık 650-700 milyar metreküp gaza ihtiyaç duyacağını belirten Ivanovskiy, Rusya'nın, tüm gayretini göstermesi halinde bunun ancak 200-250 milyar metreküpünü sağlayabileceğini kaydetti. Ülkenin kendi ihtiyaçlarının artırdığına da dikkati çeken Ivanovskiy, Çin'i kastederek, Rusya'nın doğu sınırlarına da gaz vermek gerektiğini söyledi.

Bu arada, Nabucco'nun 30 milyar metreküp doğalgaz sağlayabileceğine işaret eden Ivanovskiy, "Kalanı siz hesaplayabilirsiniz. Şunu düşünüyorum, İran ve Irak gazı olmadan Avrupa'ya gerekli kaynaklar verilemeyecek" dedi.

"Türkiye, er ya da geç nükleer enerjiye geçmeli"

Ivanovskiy, Rus-Türk ortaklığının katıldığı nükleer santral ihalesine ilişkin olarak da tekliflerin görüşülmekte olduğuna işaret etti.

Türkiye'nin er ya da geç nükleer enerjiye geçmesi gerektiğini ifade eden Ivanovskiy, Fransa'da elektriğin yüzde 78'inin nükleer santrallerde üretildiğini, Rusya'da da çok büyük nükleer santral projelerinin bulunduğunu anlattı.

Ivanovskiy, ilk adımın her zaman zor olduğunu ve ciddi bir karar gerektirdiğini, Rusya'nın Türkiye'ye destek sağlayacağını söyledi.

Rusya'nın Türkiye için güvenilir dost olmak istediğini kaydeden İvanovskiy, Türkiye'nin enerji güvenliğinin mümkün olduğunca sağlayacağını söyledi.

Diğer konuşmacılar...

TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu Başkanı Soner Aksoy, Türkiye'nin enerjide yüzde 70 dışa bağımlığı olduğunu belirterek, enerji politikasının bu ölçüde önem taşıdığını söyledi.

Gelişmiş ülkelerin enerji politikasının "yenilenebilir enerji", "enerji verimliliği" ve "nükleer enerji" olmak üzere 3 temele dayandığını kaydeden Aksoy, Türkiye açısından bunlara ilave olarak kendi enerji kaynaklarını kullanıma sokabilmesi ve köprü rolü üstlendiği stratejik pozisyonunu iyi değerlendirmesi gerektiğini kaydetti.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Transit Boru Hattı Daire Başkanı Reha Muratoğlu, Nabucco Projesi ile ilgili olarak ilk raundun Brüksel'de yapıldığını, ikinci raundun da şubat ayı başlarında gerçekleştirileceğini belirtti.

Türkiye'nin, Rusya ile doğalgaz konusunda yaşanan son sıkıntıyı aşmak için aldığı önlemler hakkında bilgi veren Muratoğlu, büyükelçinin mavi akımın ikinci boru hattı ile ilgili sözlerinin hatırlatılması üzerine "Ne yazık ki o günler için sonuca ulaştırmanın mümkün olmadığını, ancak bunun, konunun tekrar gündeme gelmeyeceği anlamını taşımadığını" kaydetti.

"22 yıllık süreçte Batı hattı ilk kez kesildi"

BOTAŞ doğalgazdan sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Konuk da, Türkiye'de ilk doğalgazın 22 yıl önce kullanıldığını, bugün tüketimin 35 milyar metrekübü bulduğunu belirterek, doğalgazın 63 ile ulaştırıldığını, ancak fiilen 59 ilde kullanıldığını söyledi.

3 yıl içinde tüm illere doğalgazın ulaştırılmasının öngörüldüğünü ifade eden Konuk, yapılan projeksiyonlara göre Türkiye'nin 2015'te 57 milyar, 2020'de 67 milyar, 2025'te 70 milyar, 2030'da da 76 milyar metreküp doğalgaz tüketmesinin beklendiğini dile getirdi.

Konuk, doğalgazın yüzde 55'inin elektrik üretiminde, yüzde 24'ünün konutlarda, geri kalanın sanayide kullanıldığını belirtti.

Rusya ile doğalgaz konusunda yaşanan sıkıntıya da değinen Konuk, 22 yıllık süreçte batı hattının ilk kez kesildiğine dikkati çekti.

Konuk, Nabucco'nun alternatif kaynakların oluşturulmasına yönelik olduğunu, başka bir projenin rakibi olarak algılanmasının doğru olmayacağını kaydetti.