En kötü performans açık ara TL'nin

Rüşvet ve yolsuzluk iddiaları ile 17 Aralık'ta başlayan operasyon ve sonrasında hükümetin operasyonu yapan yargı ve emniyete karşı tutumunun giderek sertleşmesiyle TL'de başlayan değer kaybı trendinin gelecek yıl başlayacak seçim döngüsünün de etkisiyle tersine dönmesi beklenmiyor.

Haberin Devamı

Bugün olduğu gibi zaman zaman tepki ya da TCMB adımlarıyla TL değer kazanma sürecine girse de piyasada genel beklenti sürecin kısa sürede atlatılamayabileceği yönünde.

Operasyonun başladığı 17 Aralık'tan Cuma gününe göre TL dolar karşısında yüzde 7 değer kaybederken, gelişmekte olan piyasa para birimlerine göre de açık ara en kötü performansı gösterdi.

Standard Bank gelişmekte olan piyasalar araştırma bölümü müdürü Timothy Ash, "ABD Merkez Bankası'nın tahvil alımlarını azaltması ve Türkiye'nin yüksek cari açığı ve yüklü dış finansman gerekliliği kaynaklı kırılganlığına bir de TCMB'nin TL'yi savunacak yeterli rezervinin bulunmamasına karşın seçim öncesi faiz artışına da isteksiz olacağı düşünüldüğünde artık Türkiye ekonomisini ve piyasalarını zor zamanlar beklediği görülüyor. Bu gelişmeler dahilinde TL, satış baskıları karşısında kırılgan kalacaktır" dedi.

Fed'in tahvil alımlarını azaltmaya başlaması ile yüksek cari açığı ve dış finansman ihtiyacı nedeniyle "kırılgan beşli" arasında gösterilen Türkiye'de son gelişmelerle birlikte siyasi belirsizliğin artması, yabancı yatırımcılar açısından önemli bir endişe kaynağı olarak görülüyor.

Haberin Devamı

Analistler, siyasi riskleri fiyatlamanın zorlaştığı ortamda, riskleri azaltacak adımları görmeden kurda kalıcı düşüşün beklemenin zor olduğunu söylüyorlar.

Halk Yatırım Stratejisti Işık Ökte, "TL varlık fiyatlamalarının gelişmekte olan ülke para birimleri için relatif değerlemelerden ya da Fed risk algısının Aralık ayında gelişmekte olan ülkeler açısından pozitif dönmesinden çok, yurtiçi siyasi gündeme bağımlı gerçekleştiğini görmekteyiz. Türk lirasının dolara karşı geçen hafta son iki gün 2.0975 seviyesinden 2.1760'a satışı ve BIST100 endeksinin iki ana desteği kırması sırasında siyasi endişelerin panik satışlara yol açtığını gördük" dedi ve ekledi:

"Ancak, MSCI gelişmekte olan ülke endeksinden 9 günde yüzde 21 negatif ayrışan BIST100'ü ve Lehman sonrası 2009 birinci çeyrekten beri ilk defa defter değeri altında işlem gören Bankacılık endeksini alım fırsatı değerlendirenlerin de olduğunu gördük."

AKP Milletvekili Hakan Şükür, Fethullah Gülen cemaati ile hükümet arasında son dönemde yaşanan gerginlik nedeniyle partisinden istifa etmesi ile tırmanan süreç, açıklamadan bir gün sonra yani 17 Aralık'ta başlayan rüşvet ve yolsuzluk iddialarıyla başlatılan operasyon ile devam etti.

Haberin Devamı

Operasyon kapsamında aralarında Halkbank Genel Müdürü Süleyman Aslan, İçişleri Bakanı Muammer Güler'in oğlu Barış Güler, Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan'ın oğlu Kaan Çağlayan'ın da bulunduğu 24 kişi tutuklandı.

İddiaların ardından Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan ve İçişleri Bakanı Muammer Güler görevlerinden istifa ederken, Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar milletvekilliği ve bakanlıktan istifa etti. Bayraktar istifa açıklamasında Başbakan Tayyip Erdoğan'ın da istifa etmesi gerektiğini söyledi. Hemen ardından Başbakan Tayyip Erdoğan kabinede revizyona gitti ve 10 bakanı değiştirdi.

AKP'nin kesin ihraç istemiyle parti disiplin kuruluna sevk ettiği İzmir Milletvekili Erdal Kalkan ve Ertuğrul Günay ile Ankara Milletvekili Haluk Özdalga'nın da partiden istifa etmeleriyle AKP'nin TBMM'deki sandalye sayısı 321'e geriledi.

Öte yandan, operasyonun artırdığı siyasi tansiyonun ardından, AKP'ye yakın kaynaklar hükümetin mevcut gücünü koruma savaşını sürdüreceğini belirtmelerine rağmen, piyasalarda erken genel seçim olasılığının gündeme gelebileceği de konuşulmaya başlandı.

Haberin Devamı

Bir bankanın döviz masası müdürü, "Siyasi tansiyon yüksek, düşük hacimlerdeki işlemlerde TL'de sert değer kayıpları yaşanıyor. Siyasi tansiyon düşmüş değil. Gelişmelerin nereye varacağını tahmin etmek zor. Artık teknik seviyelerden söz etmek mümkün değil. Tansiyon artmaya devam ettiği sürece kurda sert yukarı hareketler olası" dedi ve ekledi:

"Piyasada erken seçim ihtimali dahil bir çok senaryo tartışılıyor. Özellikle Başbakan Erdoğan'ın oğlu ve hükümete yakın bazı işadamlarının malvarlığının dondurulması ilgili iddialar dikkat çekici. Piyasada siyaset hariç yön belirleyici olabilecek tek gelişme TCMB'nin döviz satım ihaleleri ya da olası doğrudan müdahalesi olabilir."

Emniyet ve yargı

Bu süreçler yaşanırken 17 Aralık'tan bugüne TL dolar karşısında yüzde 7'ye yakın değer kaybetti. Değer kaybının en büyük bölümü özellikle hükümetin yargı ile emniyetle karşı karşıya geldiği söylemlerinin üst noktaya çıktığı geçen haftanın son 3 işlem gününde gerçekleşti. Bu dönemde TL dolar karşısında yüzde 5'in üzerinde değer kaybetti.

Haberin Devamı

Bankacılara göre değer kaybının geçen haftanın son üç işlem gününde yoğunlaşmasının bir diğer nedeni ise Başbakan Erdoğan'ın oğlu Bilal Erdoğan'ın ifadeye çağırıldığı ve ifadeye çağıran savcının görevinden alındığı iddiaları oldu. Tüm bu iddialar bankacılara göre siyasi endişelerin kısa sürede bitmeyeceğinin işaretleri olarak algılandı.

Soruşturma sürecinde aralarında İstanbul Emniyet Müdürü Hüseyin Çapkın'ın ve soruşturmayı yürütenlerin de yer aldığı İstanbul Emniyet Müdürlüğü ve Emniyet Genel Müdürlüğü'nde önemli bir bölümü üst düzey olmak üzere yüzlerce Emniyet personelinin ya görev yeri değiştirildi ya da görevinden alındı.

Hükümet 21 Aralık'ta Adli Kolluk Yönetmeliği'nde yapılan değişiklikle savcılara soruşturma bilgilerini başsavcılarla ya da mülki idari amirlerle paylaşma zorunluluğu getirse de Danıştay yönetmeliğin yürütmesini durdurdu.

Başta Yargıçlar ve Savcılar Birliği (YARSAV) olmak üzere düzenlemeye anayasaya aykırı olduğunu konusunda ciddi eleştiriler yapılmış, Adli Kolluk üzerinden yargıya açıkça baskı yapıldığı belirtilmişti.

Öte yandan basında yer alan haberlerde rüşvet ve sahtecilik soruşturması yürüten Cumhuriyet Savcısı Muammer Akkaş'ın yolsuzluk ve rüşvet iddiasıyla başlattığı soruşturma kapsamında Başbakan Erdoğan'ın oğlu Bilal Erdoğan'ı şüpheli sıfatıyla ifade vermeye çağırdığı iddia edilirken sürecin kısa süre yürürlükte kalan ve daha sonra Danıştay tarafından yürütmesi durdurulan Adli Kolluk Yönetmeliği'ne takıldığı belirtilmişti.

Daha sonra ise Muammer Akkaş, soruşturma dosyasının içinde yer alan el koyma ve gözaltı kararları ile birlikte gerekçe gösterilmeden uhdesinden alındığını ve bir Cumhuriyet Savcısı olarak soruşturma yapmasının engellendiğini belirtti.

Merkez Bankası Erdem Başçı, 2014 yılı para ve kur politikasını açıkladığı 24 Ocak konuşmasında Ocak sonuna kadar en az 6 milyar dolar satılacağını duyurması siyasi endişeler ile başlayan sert değer kayıplarını kısa bir süreliğine yavaşlatsa da bu rahatlama oldukça kısa süreli kaldı.