İran'la gizli anlaşma iddiası ABD'yi karıştırdı

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) ile İran arasında, askeri tesislerin denetiminin İran'a bırakıldığı bir "gizli anlaşma" imzalandığı iddiaları ABD'de basına yansıdı. AP'nin yayımladığı gizli anlaşmanın maddelerine göre, İran'ın tesislerine UAEA yetkililerini sokmayacağı, denetim için askeri tesislerin fotoğraflarını kendisinin sağlayacağı öne sürüldü. Konu ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü John Kirby'ye de soruldu. Kirby, gizli anlaşmaların standart bir prosedür olduğunu ifade ederek, İran'ın nükleer faaliyetlerinin denetlenmesi noktasında bu ülkedeki askeri tesisler dahil istedikleri her yere gidebileceklerini söyledi.

Haberin Devamı

The Associated Press (AP) ajansı, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) ile İran arasında 11 Temmuz 2015'de imzalandığı iddia edilen gizli anlaşmanın içeriğini yayımladı. Anlaşmanın, İran ve P5+1 ülkeleri arasında yapılan anlaşmalardan ayrı olduğu ve iki resmi görevli tarafından doğrulandığı ifade edildi.

Haberde, gizli anlaşma taslağından ele geçirildiği ileri sürülen bazı maddelerin içeriği yayınlandı. İran ile Ajans'ın Parçin sorunuyla ilgili olarak anlaştıkları belirtilen maddelerde, "İran'ın, Ajans'a askeri kaygıları da göz önünde bulundurarak yerlerin fotoğraflarını sağlayacağı" ve bu konuda mutabık oldukları belirtiliyor.

UAEK denetçileri İran'da

Diğer maddede de "İran, Ajans'a Parçin tesislerinin içinden, dışından ve çevresinden olmak üzere fotoğraflar göndermek üzere" anlaştıkları kaydediliyor.

Ajansın, faaliyetlerin teknik onayını sağlayacağı belirtilen bir diğer madde de "Faaliyetlerin, Ajans tarafından sunulan teknik şartnamelere uygun olarak ve İran onaylı malzemelerle gerçekleştirileceği" vurgulanıyor.

Haberin Devamı

Önlemlerin ardından, İran'ın davetlisi olarak UAEA Başkanın bölgeyi ziyaret edeceği ve İran ile Ajans'ın Parçin ile ilgili sorunlarla alakalı teknik yuvarlak masa toplantısı yapacağı bilgisi veriliyor.

Cumhuriyetçi Senatörlerden Obama'ya muhtıra gibi İran mektubu

UAEA Başkanı Amano'nun açıklaması

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Başkanı Yukiya Amano, bugün öğle saatlerinde yaptığı yazılı açıklamada, "İran'ın nükleer faaliyetlerinin denetimine ilişkin sorumluluğun İran'a verilmediğini" ifade etmişti.

Gizli anlaşma yapıldığını ve bunu açıklamama yükümlülüğü olduğunu belirten Amano, söz konusu anlaşmaların teknik olarak sağlam ve uzun dönemli pratiklerle uyumlu olduğunu ve hiçbir şekilde denetim standartlarından taviz vermediklerini aktarmıştı.

Obama İran anlaşmasını anlattı: "Çocuklarımızı savaşa yollamak en son çare"

İddialar

Bazı medya organları, UAEA ile İran arasında yapılan gizli anlaşmaya göre Ajansın, İran'a denetim yetkisini devrettiğini iddia etmişti. UAEA ile İran arasında normal denetim prosedürlerinin dışına çıkıldığı belirtilen haberlerde, Parçin tesislerinin denetiminde Tahran yönetimine, kendi uzmanlarını ve ekipmanlarını kullanmasına izin verildiği ileri sürülüyordu. Ayrıca haberlerde İran'ın, UAEA uzmanlarına, iddia konusu olan yerlerin videolarını ve fotoğraflarını "askeri kaygıları gözeterek" sağlayacağı da belirtiliyordu.

Haberin Devamı

Hamaney'den "nükleer anlaşmanın sonucu belirsiz" açıklaması

ABD Dışişleri Sözcüsü: "UAEA denetçileri istedikleri her yere gidebilirler"

İddialar günlük basın brifinginde ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü John Kirby'ye de soruldu. Kirby, UAEA'nın İran'ın nükleer faaliyetlerinin denetlenmesi noktasında bu ülkedeki askeri tesisler dahil istedikleri her yere gidebileceklerini söyledi. İddiaların ardından UAEA Başkanı Yukiya Amano'nun bugün İran'ın nükleer faaliyetlerinin denetimine ilişkin sorumluluğun İran'a verilmediğini açıkladığını hatırlatan Kirby, "İran'ın anlaşma altındaki yükümlülüklerini yerine getirdiğinden, anlaşma kapsamında oluşturulan denetim birimin müdahalesiyle haberdar olacağımızdan çok eminiz" dedi.

ABD Dışişleri Bakanı Kerry'den Hamaney'in açıklamasına tepki

Kirby, UAEA'nın diğer ülkelerle buna benzer anlaşmalar yaptığını ifade ederek, "Ancak UAEA, anlaşmaya uygun olarak veya anlaşmanın parametreleri gereğince gitmek istedikleri tesislere erişim hakkına sahip olacak. Dolayısıyla UAEA'nın nereye gitmeleri gerekirse oraya gidebilecek olmalarından eminiz, buna askeri tesisler dahil" ifadesini kullandı.

Haberin Devamı

"Gizli anlaşmalar yapmak standart bir prosedür"

Bir soru üzerine basında yer alan iddiaların yeni bir şey olmadığının altını çizen Kirby, "Bu gizli bir yan anlaşma değil. UAEA için, diğer ülkelerle bu tür gizli anlaşmalar yapmak standart bir prosedür" dedi.