Gebelik döneminde anne adayları birçok sağlık sorunu ile karşılaşabilir. Bunlardan biri de halk arasında uçuk olarak adlandırılan herpes simpleks hastalığıdır. Bu hastalık anne adayının cilt ve mukozalarında meydana gelen içi su dolu ağrılı baloncuklardan oluşur. Herpes simpleks virüsünün sekiz tipi olsa da, gebelerde daha çok 3 tipine rastlanmaktadır. Bunlardan ilki ağızda, burunda ve çevresinde görülen HSV 1’dir. HSV 2 olarak adlandırılan tip ise genital bölgede daha yaygındır. HSV 3 tipi de zona rahatsızlığına sebep olabilen ve sinir sistemine yerleşebilen bir virüstür.

Gebelik sürecinde anne adayının bağışıklık sistemi zayıf düştüğünden ve psikolojik iniş-çıkışlar yaşandığından uçuk hastalığına yakalanma riski yüksektir. Tokalaşma, öpüşme, cinsel ilişki ve kişisel eşyaları ortak kullanma (havlu, bardak, kaşık, kozmetik ürünler vb.) gibi nedenler virüsün kolaylıkla anne adayına bulaşmasına sebep olabilir. Ayrıca yetersiz ve sağlıksız beslenme, kişisel hijyene dikkat etmeme gibi durumlar da uçuğa yakalanma riskini artırabilir. Grip ve nezle gibi bağışıklık sistemini etkileyen rahatsızlıklar da bu durumu tetikleyebilir.

Vücuda giren virüsün ölmediğine dikkat çeken Central Hospital’dan Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Opr. Dr. Yaren Tuba Bektaş, “Hamile bir kadına bulaşan herpes virüsü kolaylıkla sinir lifleri boyunca ilerleyebilir ve sonrasında ciltte veya mukoza bölgesinde lezyonlar oluşabilir. Vücuda yerleşen virüsler ölmediği için anne adaylarının gebelik döneminde çok dikkatli olması gerekir. Çünkü uçuk, hem anne adayını hem de bebeği olumsuz etkileyebilir.” diyor.

Uçuk hastalığı anne adayı virüsü kaptıktan sonra 2 ile 10 gün içerisinde bir kuluçka evresinden sonra ortaya çıkar. Ağız, burun ve çevresinde oluşan uçuklar kırmızı renkte, kabarık, ağrılı ve yanma hissi veren lezyonlar şeklindedir. Bu kabarcıklar kısa sürede açılarak ülserleşebilir. Ülserleşen kabartılar daha sonra kabuklaşır ve dökülür.

Genital bölgede meydana gelen uçuklarda ise ağrı, idrara çıkarken yanma, aşırı hassasiyet ve idrar sıklığında artmalar yaşanabilir. Uçuk hastalığı 20 gün sürebilir. Bu sebeple anne adayında vajinal akıntı ve kasıktaki lenf bezlerinde şişmeler görülebilir. Ayrıca ateş, baş ağrısı, yorgunluk ve halsizlik de görülen diğer semptomlardır.

Gebelik sürecinde yaşanan uçuğun, bebeğe bir zararı olup olmadığı konusunda ne yazık ki kesin bir bilimsel bilgi yoktur diyen Central Hospital’dan Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Opr. Dr. Yaren Tuba Bektaş, “Ancak hamileliğin ilk 3 ayında uçuk hastalığına yakalanan anne adayları bebeğe enfeksiyon bulaşma riskine karşı mutlaka tarama testlerinden geçirilmelidir. Herpes virüsünü daha önce almış ve bağışıklık kazanmış kadınların hamileliklerinde bu tehlike daha azdır. Ancak gebelik sırasında virüsle ilk defa tanışan anne adaylarında bu durum farklılıklar gösterebilir. Bazı vakalarda gebeliğin sonlandırılması gerekebilir.” dedi.

Ağız ve burunda oluşan uçuğun bebeğe geçme ihtimali oldukça düşüktür. Ancak genital bölgede meydana gelen uçuklarda çok dikkat edilmelidir. Özellikle normal doğum yapacak anne adayları doğuma yakın bir süre genital bölgesinde uçuk lezyonları fark ederse hemen uzman bir hekime başvurmalıdır. Doğum eylemi başladığında ise anne adayının genital sisteminde virüs kanıtlandığı ya da şüphelenildiği her durumda bebeğe bulaşmasını önlemek için doğum sezaryenle gerçekleştirilir. Böylece bebeğin doğum kanalıyla teması büyük olasılıkla önlenmiş olur.

Uçuğun tedavisinde antiviral ilaçlar kullanılır. Bu ilaçlar özellikle ataklarda, gebelik sırasında ilk enfeksiyonu geçen kadınlarda ve yenidoğanda HSV enfeksiyonu riskini azaltmak için kullanılır. Anne adayları uçuktan korunmak için öncelikle kişisel hijyene önem vermelidir. Hamilelik boyunca bağışıklık sistemini güçlendirebilmek için düzenli beslenilmelidir. Ayrıca vücudu yoracak ve strese sebep olabilecek her türlü durumdan da mutlaka uzak durulmalıdır. Doğum sonrası hijyen de hem anne hem bebek sağlığı için oldukça önem taşır. Ancak hijyen kurallarına uyulduğu ve genital bölgedeki lezyonlarla bebeğin teması önlendiği sürece annenin bebeği emzirmesinde bir sakınca bulunmamaktadır.