Cumartesi Anneleri, 400. kez Galatasaray'daydı

Gözaltında kaybedilen yakınları için 1995'ten bu yana, tam 17 yıldır Galatasaray Meydanı'nda her hafta oturma eylemi yapan Cumartesi Anneleri, 400. haftada yine meydandaydı. 12 Eylül darbesi sırasında gözaltında öldürülen Cemil Kırbayır'ın anıldığı 400. haftada da kayıpların akıbeti soruldu.

Gözaltındaki kayıplar... Ağırlıkla 1990'lı yıllarda en son bir polis ya da jandarma karakoluna götürüldüğü bilinen ya da "beyaz Renault'a telsizli kişilerce bindirilirken" görülen ve bir daha haber alınamayan kişiler... Bazılarının akıbeti; varlığı inkar da edilse, faaliyetleri bilinen JİTEM'de çalışmış itirafçıların ifadelerinden öğrenildiği kadarıyla kimsesizler mezarlığına gömülmek ya da ıssız bir yere terk edilmek ile son bulan yüzlerce kişi.

İşte, gözaltında kaybedilen ve kimilerine göre sayısı 17 bini bulan, kimilerine göre de birkaç bini aşmayan bu kişilerin yakınları 1995'in 27 Mayıs'ından bugüne kadar her Cumartesi saat 12.00'da Galatasaray Meydanı'nda bir araya gelip, oturdular ve yakınlarının, eşlerinin, oğullarının, kardeşlerinin akıbetini bıkmadan usanmadan sordular. Geride kalan 17 yıl boyunca polisin müdahalesine uğrayan, gözaltına alınan, pek çok tepkiler gören Cumartesi Anneleri, pek çok kesimin destek ve dayanışmasını da gördü.

Süreç içinde siyasi iklim değişti; Ergenekon ve benzeri davalarda akıbetini sordukları yakınlarının isimleri geçti; 12 Eylül'de kaybedilen Cemil Kırbayır için TBMM İnsan Hakları İnceleme Komisyonu bir araştırma yürüttü... Dünyaca ünlü İrlandalı rock müzik grubu U2 albümlerinden birinin kapağında bu kayıplardan biri olan Fehmi Tosun'u andı ve ona adadı. Grubun solisti Bono da İstanbul'a geldiğinde Cumartesi Anneleri'nden Tosun'un eşi Hanım Tosun ile görüştü. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan da Cumartesi Anneleri ile görüştü ve onları dinledi.

Ama... Bütün gelişmelere ve aradan geçen onca zamana ve devam eden yargılamalara rağmen Cumartesi Anneleri, yakınlarının akıbetini sormaya devam ediyor. Pek çok kayıp olayı dava dosyalarına yansımış, ne şekilde ve kimler tarafından öldürüldüklerine ilişkin tanıklar bulunsa da Cumartesi Anneleri'nin hala başlarında yas tutacağı bir mezarları yok.

Cumartesi Anneleri de bugün 400. kez yakınlarının akıbetini sormak için Galatasaray Meydanı'nda toplandı. Ellerinde yine gözaltına kaybedilen yakınlarının fotoğrafları vardı. 400'üncü haftada 31 yıl önce polisler tarafından gözaltına alınan ve bir daha kendisinden haber alınamayan Cemil Kırbayır'ın öyküsü dinlendi. Cemil Kırbayır'ın kardeşi Mikail Kırbayır, kardeşinin işkencede öldürüldüğünü belirterek, "Amacımız Parlamento'ya gitmekti. Parlamento'da siyasi partilerle görüştük. Dedik ki; 'Bizler kayıp yakınları, bizler yüreğimizi kaybedenler insanlar olarak buradayız. Adaleti, vicdanı, ahlakı arıyoruz. Adaleti arıyoruz çünkü hiçbir bağımsız yargının kararı olmadan evlerinden, işlerinden alındı. Gözaltında kaybedildiler. Vicdanı arıyoruz. Çünkü bizim insanlarımızı eli, gözü bağlı çırılçıplak hayatına son verdiler. Ahlakı arıyoruz çünkü, ahlaksızca yok ettikleri insanları cesetlerini de yok ettiler. 12 Eylül'ün getirmiş olduğu bu zindanı kaldırmak istiyorsanız siz yasama organısınız, engel 12 Eylül anayasası ve onun getirdiği kanunlar, tüzükler ise siz lütfen bunları ortadan kaldırın.' 30 yıl boyunca firar etti diye yalan söyledikleri Cemil Kırbayır işkencede öldürüldü ve cesedi de kaybedildi. Bütün gözaltında kalanların sonu aynıdır" dedi.

Eyleme destek vermeye gelenler arasında BDP Milletvekilleri Pervin Buldan, Sırrı Süreyya Önder, Sırrı Sakık ve CHP Milletvekili Sezgin Tanrıkulu ve dizi oyuncusu Sadi Celil Cengiz de vardı.