hourSON DAKİKA
left-arrowright-arrow
weather
İstanbul
down-arrowup-arrow

    ABD Başkanlık yarışında zafere giden yolun anahtarı | Video

    KAYNAKCNN TÜRK

    ABD'de başkanlık yarışını kazanmak için Seçiciler Kurulu'nda üstünlük sağlamak, delege toplamak gerekiyor. CNN TÜRK Dış Haberler Muhabiri İrem Koca'nın hazırladığı haber dizisinin bu bölümünde, Seçiciler Kurulu'nun amacı, önemi ve tartışılan yönleri var.

    Haberin Devamıadv-arrow
    Haberin Devamıadv-arrow

    SEÇİCİLER KURULU NEDİR?

    Amerika Birleşik Devletleri'nde seçim sisteminin tam ortasında, kimin başkan olacağını belirleyen Seçiciler Kurulu var. ABD’de halk doğrudan başkan adayına değil, Seçiciler Kurulu delegelerine oy veriyor. Seçiciler Kurulu’ndaki delege sayısı, her eyaletin kongredeki temsili ile orantılı olarak belirleniyor. Yani her eyaletin Senato'da 2, Temsilciler Meclisi’nde 1 olmak üzere en az 3 delegesi var.

    Seçiciler kurulunun amacı, yolsuzluğu en aza indirmek ve iktidarı hükümetin diğer ayaklarından bağımsız tutabilmekti. Böylece başkan yasamaya da yargıya karışamayacak, bağlı da olmayacaktı. Sistemin özünde çoğunluğun iradesini sağlamak, kişisel tutkuların önüne geçmek, sistemde istikrar ve güvenliği sağlamak vardır. Kongre de bu yüzden bölünmüştür.

    Haberin Devamıadv-arrow
    Haberin Devamıadv-arrow

    SEÇİCİLER KURULU'NDA KİMLER VAR?

    Seçiciler Kurulu, 1964'den beri 538 delegeden oluşuyor. Bu sayı, kongredeki delege sayısına eşit. Senato ve Temsilciler kurulundan oluşan kongrede, 100 Senatör ve 435 temsilci var. Kolombiya bölgesinden gelen 3 temsilci de eklenince, toplam sayı 538'e ulaşıyor.

    Kongre, her 10 yılda bir eyaletlerin temsilci sayısını düzenler. Eyaletler buna göre ya delege kaybeder ya kazanır. Elbette nüfus sayımları arasında yaşanan değişimler hesaba katılamaz. Örneğin, 2004 yılına kadar yapılan seçimlerde 1990 nüfus sayımı örnek alınmıştır. Seçiciler Kurulu için de her eyalete nüfusuyla orantılı sayıda temsilci verilir. "Delegeleri kim aday gösteriyor? derseniz, en yaygın prosedür siyasi partilerin eyaletlerdeki sözleşmeleridir. İkinci en yaygın olanı, adayları eyalet komitelerinin göstermesidir. Seçmenler kongre üyesi veya federal memur olamazlar. Ülkenin kurucuları, delegeleri seçkin vatandaşlar olarak tanımlanmışlardı. Ancak 1826 itibariyle, aday gösterilen kişiler hep partili isimler ya da büyük bağışçıları oldu. Günümüzde ünlüler ya da yerel liderler öne çıkıyor.

    "KAZANAN HEPSİNİ ALIR"

    ABD seçim sisteminde, bir eyalette oyların çoğunu toplayan, delegelerin tamamını alıyor. Buna "kazanan hepsini alır" sistemi deniliyor. Adaylar bu yüzden Teksas, Florida ve New York gibi en yüksek delege sayısına sahip eyaletlerde zafere oynuyor. Toplam 96 delegesi olan bu 3 eyaleti kazanmak, az delegeli 10 eyaleti kazanmaktan daha değerli.

    Haberin Devamıadv-arrow
    Haberin Devamıadv-arrow

    2016’da Trump ve Clinton arasındaki yarışta, daha önceki 57 seçimde görülmemiş bir şey oldu. Seçiciler Kurulu’nun 304 delegesi Trump, 227 delegesi ise Clinton dedi. Bu sonuç seçim süreci boyunca tahmin edilemedi. Çünkü tarihte ilk kez 7 delege, destekleyeceğini söylediği adayın arkasında durmadı. Böylece Trump, beklenmedik zaferi ile Amerikan siyasi tarihine popüler oyu kaybettiği halde Seçiciler Kurulu sayesinde kazanan 5'inci başkan olarak geçti.

    "SADAKATSİZLER" SONUCU ETKİLER Mİ?

    Delegeler yasal olarak, oy vermeyi kabul ettikleri kişileri desteklemek zorunda değil. "Sadakatsiz" delegeler dediğimiz planlara uymayan, sözünü tutmayan delegeler de oluyor. Kamuoyunun beklentilerini ihlal ettikleri için sadakatsizler deniyor. 2016 seçimlerinde 7 sadakatsiz delege vardı. Bu tarihte görülen en yüksek sayı. 2016'da pek çok inançsız seçmen vardı. Seçim kurulunun oy sayımı 304 Trump, 227 Clinton idi ve 7 kişi daha vardı. O yıl her zamankinden daha fazla inançsız seçmen vardı. 2'si Teksaslı Cumhuriyetçilerdi, 5'i de Demokrattı. Demokratlardan 4'ü de Washington'dandı. 33 eyalet bunun önüne geçmek için delegeleri yasalarla bağlamaya çalışıyor. Bugüne dek hiçbir sadakatsiz delege hakkında dava açılmadı ama görevden alındılar.

    Sıradaki Haberadv-arrow
    Sıradaki Haberadv-arrow