11 Eylül'ün 20. yılında Afganistan'ın kontrolü ve yönetimi Taliban'a geçti. ABD ve yabancı güçlerin ayrılmasının ardından Kısa sürede ülkeyi ele geçiren Taliban'ın yapacakları ise tüm Dünya tarafından takip ediliyordu. CNN TÜRK dış haber muhabiri Enver Kaptanoğlu ve kameraman Hilmi Yaşa, Afganistan'a giderek yaşanan süreçleri ve gerçekleşen değişimi kayıt altına aldı. CNN TÜRK ekibi ABD askerlerinin apar topar terk ettiği Bagram üssünü ve hapishanesini, Kabil Hava Limanını ve Afgan halkının yaşadıklarını haberleştirdi. İşte CNN TÜRK ekibinin Afganistan'da yaşadıkları.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Son 42 yılı savaş ve iç çatışmalarla geçen Afganistan, bir kez daha hareketli günler geçiriyordu. Ülkede Taliban tekrar kontrolü ele geçirmiş ve ülkedeki tüm yabancı askerler Afganistan'dan ayrılıyordu.

İşte bu ortamda CNN TÜRK ekibi olarak kameraman arkadaşım Hilmi Yaşa ile İstanbul'dan Doha aktarmalı olarak Pakistan'ın başkenti İslamabad'a gittik. Ardından araba ile Peşaver üzerinden Pakistan Afganistan sınırındaki geçiş noktası Tarkham'a geldik.

Sınır geçişindeki yaklaşık 2 saat süren işlemlerin ardından Afganistan tarafına geçiş yaptık. İstikametimiz doğrudan Kabil'di.

Kabil'de ülkedeki yabancı askerlerin terk etmesine bir gün var ve aynı zamanda DEAŞ'ın havaalanına yönelik düzenlediği saldırının ardından terör tehdidi devam ediyor. Bu nedenle hava gergin.

İlk olarak Taliban'ın kontrolü ele geçirmesinin ardından ne düşündüğünü merak ediyoruz.

Vakit kaybetmeden hemen onlara mikrofon uzatıyoruz.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

"Adim Mirveys, antikacıyım. Sizin gördüğünüz gibi islerimiz kotu. Satış yapamıyoruz, müşteri yok. Bankalar kapalı, herkesin akli karışık. Güvenlik konusunda da kimsenin şikâyeti yok ama parasızlık ve işsizlikten halkın biraz şikâyeti var."

"bizim bir korkumuz yok, biz isçiyiz, çalışanız. Ne devletle ne de bir grupla bağlantımız yok. Allah bize güvenli ve iyi bir devlet nasip etsin. Başka bir problemimiz yok. Ama kabildeki güvenlik durumu nedeniyle islerimiz iyi değil. Çünkü henüz bir hazır devlet yok, bu yüzden kimse isini yapamıyor. Mesela bugünlerde sistem henüz oturmadı. İnşallah ümit ediyoruz ki devletin sistemi otursun. Bakanlıklar hazır olsa ve herkes kendi isine başlasa inşallah, herkes mutlu olur."

"simdi hiç kimse onunu göremiyor, geleceğin nasıl olacağını bilmiyor. Allahtan ümit ediyoruz, Taliban'dan rica ediyoruz Afganistan halkı için hizmet yapsın."

"Adim Abdülaziz. Güvenlik var simdi ama is yok. Müşteri gelmiyor. İsler şimdilik çok zayıf. - Su an için hiçbir korkumuz yok."

Afganistan'da yönetimi ele geçiren Taliban kısa bir süre önce, kadın sağlık çalışanlarının işlerine geri dönebileceğini açıklamış, kadın çalışanlar da görevlerine başlamıştı. Kabil'de bir hastaneye giderek onları da ülkedeki durumla ilgili ne düşündüğünü sorduk.

Kabil'in en büyük hastanesi Vezir Ekber Han hastanesinde görev yapan sağlık çalışanları da görevlerine döndü.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

PEKİ NE HİSSEDİYORLAR?

"Taliban gelince ilk gün evde kaldık. Korktuk çünkü. İkinci GÜN bizi aradılar ve gelin kendi isinize devam edin dediler. O zamandan beri geliyoruz. Bir sıkıntımız yok. Kendi ülkemiz için, kendi vatandaşlarımız için çalışmaya devam edeceğiz. "

Vezir Ekber Han Hastanesi'nde 50 kadın sağlık çalışanı görev yapıyor.

Tüm dünya Afganistan'da Kabil Havaalanında bekleyenlere odaklanmışken aslında şehrin içinde de başka bir durum söz konusu.

Taliban Kabil'den önce Afganistan'ın diğer şehirlerini ele geçirmeye başladığı süreçte evlerini terk edip kaçan siviller Kabil'e sığınmıştı. Onlar gıdaya muhtaç bir şekilde Kabil'deki parklarda yaşıyor.

Kabil'in merkezinde bulunan bir park, diğer şehirlerden kaçıp gelen binlerce kişiyi ağırlayan yerlerden sadece biri. Bu Parkta 700-800 kişi kalıyor. Ancak şartları oldukça zorlu. En büyük sıkıntıları gıdaya, yiyecek bireylere ulaşabilmek.

Parkta konuştuğumuz Afgan vatandaşı. Paraları olmadığı için simdi de evlerine dönemediklerini soyluyor.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Kadınlar ve çocuklar, çaresizce birilerinin kendilerine yardım etmesini bekliyor.

Kabil Taliban'ın kontrolüne geçmeden önce Birleşmiş Milletler yaklaşık 1 milyon sivilin diğer şehirlerden Kabil'e kaçtığını açıklamıştı.

30 Ağustos'u 31 Ağustos'a bağlayan gece, ABD askerlerini taşıyan son uçağın da Kabil'den ayrılmasıyla, Afganistan'da yabancı ülke askeri kalmadı.

Son tahliye uçağının Kabil'den ayrılmasının ardından Kabil'in 4 bir yanından silah sesleri yükseldi.

Taliban, ABD askerlerinin ülkeden ayrılışıyla zafer ilan etmiş, bunu havaya ateş açarak kutlamaya dönüştürmüştü. Taliban Kabil'de 1 saat boyunca kesintisiz havaya ateş açarak kutlama yaptı.

31 AĞUSTOS...

Ülkeden tüm yabancı askerler çekilmiş ve Afganistan artık kendi başına kalmıştı. CNN TÜRK olarak gece yarısı son ABD askerlerinin ayrıldığı Kabil Havaalanı'na girdik.

1 EYLÜL...

Artık Afganistan kendi tarihi içinde Taliban ile birlikte yeni bir sayfaya başlamıştı. Afganistan'da şimdi en büyük sorun işleyen bir devletin olmamasıydı.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Birçok kişinin parası ve maaşları, bankaların kapalı olması nedeniyle hesaplarında kalmıştı. Afganlar hesaplarından para çekebilmek için günlerdir banka kuyruğunda bekliyordu.

Bir yandan güvenlik endişesi yaşanan Afganistan'ın başkenti Kabil'de ekonomik kriz de tırmandı. Bankalar çalışmayı durdurunca, birçok kişinin parası ve maaşları da hesaplarında kaldı.

Hesaptaki parasına ulaşmak isteyenler ATM'lerin hizmete girmesiyle bankalar önünde günlerdir uzun kuyruklar oluşturuyor. Çekilebilecek para ise limitli.

Kuyrukta zaman zaman tansiyon yükseliyor, o durumda ise yolun güvenliğini sağlayan Taliban militanları müdahale ediyor.

Amerikan askerlerinin de ülkeden tamamen çekilmesiyle Afganistan'da şimdi gündem yönetimin nasıl olacağı? Ancak bu konudaki belirsizlik gündelik hayatı da olumsuz etkiliyor.

Taliban'in ülkede henüz bir hükümet kuramaması her şeyin fiyatının da gün geçtikte yükselmesine neden oluyor.

Tüm bu fiyatlar halkın geçimini olumsuz etkiliyor. Belirsizlik beraberinde geçim sıkıntısını getiriyor.

CNN TÜRK olarak iki gün sonra Kabil Havaalanı'na bir kez daha girdik. Çünkü bir yandan tüm dünya uçuşların ne zaman yapılacağını merak ediyordu. 1 Eylül'den bu yana havaalanının tekrar kullanılır hale getirilmesi için çalışmalar tüm hızıyla sürüyor.

Havalimanının girişini kapatmak için Amerikan askerleri tarafından bırakılan araçlar hala orada. Ancak Taliban güçleri o günün ardından kullanılamaz hale getirilen bu araçları kenara çekti.

UÇUŞLAR NE ZAMAN YAPILABİLECEK?

Havaalanının radar sistemindeki arızalar nedeniyle uluslararası uçuşların başlaması zaman alacak. Bugün için planlanan ilk iç uçuş olan Kabil-Mezar-ı Şerif uçuşu ise hazırlığın tamamlanmaması nedeniyle ertelendi.

Amerikan askerleri temmuz ayında Afganistan'daki en büyük üsleri Bagram'dan adeta kaçar gibi ayrılmıştı. Ardından devasa askeri üs içindekilerle Taliban'ın kontrolüne geçti.

Burası ABD'nin Temmuz ayında adeta kaçar gibi terk ettiği Afganistan'daki en büyük üssü Bagram.

Amerikan askerleri bütün askeri teçhizatı geride bıraktı. Çoğu tahrip edilmiş kullanılamaz halde.

Amerikan askerleri Bagram'dan ayrılınca 5 bin DEAŞ, El Kaide ve Taliban üyesi de üste bulunan şehir büyüklüğündeki hapishaneden serbest kaldı.

ABD'nin Afganistan'da yakaladığı yaklaşık 5 bin DEAŞ, El Kaide ve Taliban militanının tutulduğu, Bagram Hapishanesi.

Amerikan askerleri Bagram üssünü Temmuz ayında kaçar gibi terk edince, burada tutulan mahkumlar da hapishaneden kaçmanın yolunu buldu.