

Amerika’da iki farklı eğitim şekli olduğunu söyleyen Aysin, bu sürecin hem teorik hem de pratik uygulamalarla sürecin devam ettiğini ve sınavlardan başarılı olanların mesleği yapabildiğini belirtti. Amerika’da Beslenme ve Diyetetik Bölümlerindeki eğitimleri hakkında merak edilenleri Henry Community Health’de Kayıtlı Klinik Diyetisyen Elif Okut Aysin ile konuştum.
Diyetisyen olmak için Amerika’da nasıl bir eğitim alınıyor?
Diyetisyenlik eğitimi için Amerika’da iki farklı program bulunuyor. İlki, “Coordinated Program”dır. Toplam 4 yıllık bir eğitim süreci olup, son yıl hastane ve diğer kurumlarda uygulamalı staj eğitimi veriliyor. Şu an Türkiye’de uygulanan sistem de Coordinated Program ile aynı. İkincisi, “Didactic Program”dır. Dört yıl staj hariç Beslenme ve Diyetetik eğitimi veriliyor. Dört yıllık Didactic Programı bitiren öğrenciler daha sonra 1 yıla yakın bir süre de uygulamalı staj yapıyor. Didactic program toplam 5 yıl sürüyor. Eğitimini gerek Coordinated Programı tamamlayan gerekse Didactic Programı tamamlayıp staj yapan diyetisyen adayları Ulusal Diyetisyenlik sınavını başarı ile geçmeleri durumunda mesleklerini yapabiliyorlar. Ulusal Diyetisyenlik Sınavı Diyetisyenler Odası tarafından yapılan mesleki bir sınavdır. Bilgisayar ortamında yapılan 100-145 soru içeren iki buçuk saatlik Beslenme ve Diyetetik alanının her bölümünden soruların olduğu çok kapsamlı bir sınavdır. Her bölümden mutlaka başarılı olmak gerekiyor.
Örneğin beslenme ve diyet tedavisi bölümünden hiç yanlışınız olmasa bile kurum beslenmesinden fazla yanlışınız olması sonucu olumsuz etkiler. Ayrıca sınav bir bilgisayar programı olduğu için sınavı alan kişinin yetersiz olduğu bölümlerden sınav programı daha çok sorular sorarak sınava giren adayın mesleğe hazır olup olmadığı titizlikle incelenir. Ayrıca sınav ücretlidir, şu anki ücreti 200 Dolar. Sınavdan başarı ile sonuç alan adaylar, Diyetisyenler Odasına kayıt yaptırmak zorundadır. Kayıt yaptıran diyetisyenler artık Kayıtlı Diyetisyen (RD- Registered Dietitian) unvanını alır. Sınavda başarılı olamayan adaylar ise 45 gün geçtikten sonra tekrar sınava girebilmek için müracaat edebilirler. Her eyalette bazı kurallar değişse de kayıt yaptıran diyetisyenler birde kendi bulundukları eyaletten, eyaletin belirlediği lisans veya sertifika merkezlerinden lisans veya sertifika almak durumundalar. Sertifika veya lisanslar katılım belgesi değildir. Diyetisyenler Odasından alınan RD kartları ile başvuru yapılır. RD olmayanlar zaten lisans veya sertifika alamazlar. Özet ile bulundukları eyalete bir anlamda diyetisyen olduklarının, çalışmaları gerekli şartları yerine getirdiklerinin bir ispatıdır. Ayrıca gerçekte diyetisyen olmayan kişilerin de bu alanda çalışma yapmamaları için de bir uygulamadır diyebiliriz.
Bu eğitim sürecinde, lisans okumadan yüksek lisans ile diyetisyen olmak mümkün mü?
Sadece beslenme ve diyetetik alanında yüksek lisans veya doktora yapmış olmak diyetisyen olarak çalışmak için yeterli değildir. Bu alanda yüksek lisans yapan aday eğer diyetisyen olarak çalışmak isterse; Amerikan Beslenme ve Diyetetik Akademisi’nin eğitim birimine başvuru yapıp aldığı dersler değerlendirilir. Lisans eğitimi boyunca verilen tüm dersleri tamamlayıp ayrıca bin 200 saatlik uygulamalı staj programını başarıyla geçmesi gerekir. Ayrıca Ulusal Diyetisyenlik Sınavı’nı yine başarı ile tamamlamış olması gerekir. Gerekli koşulları yerine getiren adaylar, Amerika’daki Diyetisyenler Odası’na kayıt yaptırarak artık çalışmaya başlayabilirler.
Yurt dışında eğitim almak isteyen diyetisyenlere neler önerirsiniz?
Öncelikle yabancı dil konusunda kendilerini geliştirmeleri gerekiyor. Alanınızda çok başarılı bir diyetisyen olabilirsiniz ancak bilgilerinizi paylaşamadığınız, kendinizi ifade edemediğiniz taktirde karşınızdaki insanlar bunu anlamaz. Öncelikle dil sorunu çözülmeli. Sabretmek, zaman ayırmak, çok çalışmak, çabuk pes etmemek, maddi ve manevi hazırlıklı olmakta bu süreçte önem taşıyor. Amerika’da üniversitelerde eğitim ücretli. Ekstra dersler almaları gerektiğinde bu duruma hazırlıklı olmalarını öneririm. Ayrıca staj ücretleri 10 bin ila 20 bin dolar arasında değişiyor. Her aşamada başvuru ve formların da ücretli olduğu unutulmamalı. Diğer bir konu ise vize durumu, çalışabilmek için çalışma vizesi, Green kart veya vatandaşlık olması gerekiyor. Turist vizesi ile çalışamazsınız.
Amerika’daki diyetisyenliğin ülkemizde denkliği var mı?
Türkiye’de eğitim almış bir diyetisyenin Amerika’ya geldiğinde denklik alması gerekir. Denklik veriliyor ancak süreç oldukça uzun sürüyor. Türkiye’de alınan eğitimler, dersler incelenerek eksikler önce tamamlanıyor. Ayrıca bin 200 saatlik staj programı ise zorunlu. Staj programından sonra da yine RD sınavı ve Diyetisyenler Odası’na kayıt yaptırmak gerekir. Amerika’da eğitim almış bir diyetisyenin de Türkiye’ye geldiğinde mesleğini yapabilmesi için Yüksek Öğrenim Kurumu’ndan denklik alması gerekiyor. Ancak Türkiye’den Amerika’ya gelen diyetisyenlerin başarması gereken aşamaların Türkiye’ye göre daha zor olduğunu bizzat kendim de yaşadım.
Amerika’da iki farklı eğitim şekli olduğunu söyleyen Aysin, bu sürecin hem teorik hem de pratik uygulamalarla sürecin devam ettiğini ve sınavlardan başarılı olanların mesleği yapabildiğini belirtti. Amerika’da Beslenme ve Diyetetik Bölümlerindeki eğitimleri hakkında merak edilenleri Henry Community Health’de Kayıtlı Klinik Diyetisyen Elif Okut Aysin ile konuştum.
Diyetisyen olmak için Amerika’da nasıl bir eğitim alınıyor?
Diyetisyenlik eğitimi için Amerika’da iki farklı program bulunuyor. İlki, “Coordinated Program”dır. Toplam 4 yıllık bir eğitim süreci olup, son yıl hastane ve diğer kurumlarda uygulamalı staj eğitimi veriliyor. Şu an Türkiye’de uygulanan sistem de Coordinated Program ile aynı. İkincisi, “Didactic Program”dır. Dört yıl staj hariç Beslenme ve Diyetetik eğitimi veriliyor. Dört yıllık Didactic Programı bitiren öğrenciler daha sonra 1 yıla yakın bir süre de uygulamalı staj yapıyor. Didactic program toplam 5 yıl sürüyor. Eğitimini gerek Coordinated Programı tamamlayan gerekse Didactic Programı tamamlayıp staj yapan diyetisyen adayları Ulusal Diyetisyenlik sınavını başarı ile geçmeleri durumunda mesleklerini yapabiliyorlar. Ulusal Diyetisyenlik Sınavı Diyetisyenler Odası tarafından yapılan mesleki bir sınavdır. Bilgisayar ortamında yapılan 100-145 soru içeren iki buçuk saatlik Beslenme ve Diyetetik alanının her bölümünden soruların olduğu çok kapsamlı bir sınavdır. Her bölümden mutlaka başarılı olmak gerekiyor.
Örneğin beslenme ve diyet tedavisi bölümünden hiç yanlışınız olmasa bile kurum beslenmesinden fazla yanlışınız olması sonucu olumsuz etkiler. Ayrıca sınav bir bilgisayar programı olduğu için sınavı alan kişinin yetersiz olduğu bölümlerden sınav programı daha çok sorular sorarak sınava giren adayın mesleğe hazır olup olmadığı titizlikle incelenir. Ayrıca sınav ücretlidir, şu anki ücreti 200 Dolar. Sınavdan başarı ile sonuç alan adaylar, Diyetisyenler Odasına kayıt yaptırmak zorundadır. Kayıt yaptıran diyetisyenler artık Kayıtlı Diyetisyen (RD- Registered Dietitian) unvanını alır. Sınavda başarılı olamayan adaylar ise 45 gün geçtikten sonra tekrar sınava girebilmek için müracaat edebilirler. Her eyalette bazı kurallar değişse de kayıt yaptıran diyetisyenler birde kendi bulundukları eyaletten, eyaletin belirlediği lisans veya sertifika merkezlerinden lisans veya sertifika almak durumundalar. Sertifika veya lisanslar katılım belgesi değildir. Diyetisyenler Odasından alınan RD kartları ile başvuru yapılır. RD olmayanlar zaten lisans veya sertifika alamazlar. Özet ile bulundukları eyalete bir anlamda diyetisyen olduklarının, çalışmaları gerekli şartları yerine getirdiklerinin bir ispatıdır. Ayrıca gerçekte diyetisyen olmayan kişilerin de bu alanda çalışma yapmamaları için de bir uygulamadır diyebiliriz.
Bu eğitim sürecinde, lisans okumadan yüksek lisans ile diyetisyen olmak mümkün mü?
Sadece beslenme ve diyetetik alanında yüksek lisans veya doktora yapmış olmak diyetisyen olarak çalışmak için yeterli değildir. Bu alanda yüksek lisans yapan aday eğer diyetisyen olarak çalışmak isterse; Amerikan Beslenme ve Diyetetik Akademisi’nin eğitim birimine başvuru yapıp aldığı dersler değerlendirilir. Lisans eğitimi boyunca verilen tüm dersleri tamamlayıp ayrıca bin 200 saatlik uygulamalı staj programını başarıyla geçmesi gerekir. Ayrıca Ulusal Diyetisyenlik Sınavı’nı yine başarı ile tamamlamış olması gerekir. Gerekli koşulları yerine getiren adaylar, Amerika’daki Diyetisyenler Odası’na kayıt yaptırarak artık çalışmaya başlayabilirler.
Yurt dışında eğitim almak isteyen diyetisyenlere neler önerirsiniz?
Öncelikle yabancı dil konusunda kendilerini geliştirmeleri gerekiyor. Alanınızda çok başarılı bir diyetisyen olabilirsiniz ancak bilgilerinizi paylaşamadığınız, kendinizi ifade edemediğiniz taktirde karşınızdaki insanlar bunu anlamaz. Öncelikle dil sorunu çözülmeli. Sabretmek, zaman ayırmak, çok çalışmak, çabuk pes etmemek, maddi ve manevi hazırlıklı olmakta bu süreçte önem taşıyor. Amerika’da üniversitelerde eğitim ücretli. Ekstra dersler almaları gerektiğinde bu duruma hazırlıklı olmalarını öneririm. Ayrıca staj ücretleri 10 bin ila 20 bin dolar arasında değişiyor. Her aşamada başvuru ve formların da ücretli olduğu unutulmamalı. Diğer bir konu ise vize durumu, çalışabilmek için çalışma vizesi, Green kart veya vatandaşlık olması gerekiyor. Turist vizesi ile çalışamazsınız.
Amerika’daki diyetisyenliğin ülkemizde denkliği var mı?
Türkiye’de eğitim almış bir diyetisyenin Amerika’ya geldiğinde denklik alması gerekir. Denklik veriliyor ancak süreç oldukça uzun sürüyor. Türkiye’de alınan eğitimler, dersler incelenerek eksikler önce tamamlanıyor. Ayrıca bin 200 saatlik staj programı ise zorunlu. Staj programından sonra da yine RD sınavı ve Diyetisyenler Odası’na kayıt yaptırmak gerekir. Amerika’da eğitim almış bir diyetisyenin de Türkiye’ye geldiğinde mesleğini yapabilmesi için Yüksek Öğrenim Kurumu’ndan denklik alması gerekiyor. Ancak Türkiye’den Amerika’ya gelen diyetisyenlerin başarması gereken aşamaların Türkiye’ye göre daha zor olduğunu bizzat kendim de yaşadım.