Reha Erus Reha Erus

Napalm Kızı

11.07.2022 Pazartesi | 11:12Son Güncelleme:

1972 yılının Haziran ayının ortalarıydı. Gazetede gece nöbetçisiydim. Spor servisi ikinci, yazı işleri ise üçüncü kattaydı. Teleksler de yazı işlerine bitişik bir bölümdeydi. AP ajansından bir resim düştü. Küçük çıplak bir kız ellerini havaya açmış ağlayarak koşuyordu. Etrafında da başka çocuklar ve geri planda Amerikan askerleri devriye geziyordu. Fotoğrafın arka görüntüsü ise korkunçtu. Dumanlar, dumanlar, dumanlar. Tam bir savaş alanı. Anlamsız Vietnam savaşının belki en dramatik simgesiydi bu fotoğraf. Hemen yazı işleri nöbetçisine götürdüm. Ertesi gün gazetenin manşeti olmuştu.

Haberin Devamıadv-arrow
Haberin Devamıadv-arrow

Amerikan Hava Kuvvetleri savaş uzadıkça yeni etkili bombaları hangarda uçaklara yüklemeye başlamıştı. En korkuncu ise Napalm adıyla bilinen yangın bombasıydı.1940 yılında 2. Dünya Savaşında laboratuvarda üretilmişti. Yakıcı maddeler içeriyordu. Naftinik ve Palmitik asitlerinin birleşiminden Napalm adı verildi bu tüm zamanların en acımasız bombalarından birine.

Napalm Kızı

O gün savaş uçağını Pilot John Plummer kullanıyordu. Aldığı emirle Trang Bang kasabasını vuracaktı. Alçaldı ve sivil halkın üzerine bombaları üstüste bıraktı. Düştüğü yerde çıkarttığı yangın cehenneme dönüştürdü ana caddeyi. İşte o anda AP savaş fotoğrafçısı Nick Ut daha sonra kendisine Pulitzer ödülünü kazandıracak fotoğrafı çekti. Sonra O kızı aracına alarak15 kilometre uzaklıktaki hastaneye götürdü. Her yeri yanık 9 yaşında ki Vietnamlı kızın adı Phan Thi Kim Phuc’tu. Kurtulması mucizeydi. Adının anlamı ‘Altın Mutluluk’ tu ama o belki dünyanın en talihsiz insanıydı. ABD’nin o dönemdeki başkanı ve anlamsız Vietnam Savaşını körükleyen Richard Nixon fotoğraf önüne konunca uzun süre konuşmadığı söylenir.

Haberin Devamıadv-arrow
Haberin Devamıadv-arrow

Napalm Kızı

O fotoğraf dünyayı dolaştığında Phan Thi Kim Phuc ölümle mücadele ediyordu. Amerikalı uzman doktorlar vücudunun yüzde 80’i yanan savaş sembolü kızı kurtarmak için ameliyat üzerine ameliyat yaptılar. İlk aşamada arka arkaya 17 ameliyatla Phan Thi Kim Phuc biraz kendine geldi. En azından ölmeyecekti ama çok acı çekiyordu. Sonra hayatı boyunca vücudunda ki derin yaralar için yıllarca lazer tedavisi gördü. Bu arada okuluna zaman zaman devam etti. Kendisini kurtaran doktorlardan ilham alarak Tıp Fakültesini seçti ve bu alanda haklı bir üne sahip olan Küba’ya gitti. Aslında Vietnam’lıların gözetimi altında okuyacaktı.

Ülkesi Batı’ya karşı kendisini koz olarak kullanıyordu. Ama sağlık sorunları buna izin vermedi. Havana’da evleneceği Bui Huy Tan ile tanıştı.

Haberin Devamıadv-arrow
Haberin Devamıadv-arrow

Vietnam’a Moskova üzerinden dönerken Kanada’da yakıt ikmali sırasında uçaktan inerek iltica başvurusunda bulundu. İsteği kabul edildi. Ancak lazer tedavileri hiç bitmedi. Nihayet geçenlerde ‘Napalm Kızı’ nın 12. kürü tamamlandı ve yanık tedavisi tam 50 yıl sonra bitti.

Phan Thi Kim Phuc daha sonra UNESCO iyi niyet elçisi unvanını aldı. Savaş kurbanlarına hoşgörü, barış mesajları iletme misyonunu gönüllü olarak üstlenmiş ve Kanada’da kurduğu Kim Vakfı ile çocuk savaş kurbanlarını iyileştirmek için hizmet vermeyi bir görev bilmiştir.

Birkaç yıl önce Vietnam savaşının kaderini değiştiren ‘Napalm Kızı’ değerli dostum Zülfü Livaneli’nin davetlisi olarak İstanbul’a geldi. Kendisi ile uzun bir söyleşi yapmıştım. Bu söyleşi 16 Aralık 2016’da bu sütunlardan yayınlanmıştı. Tam 50 yıllık yanık tedavisinin sona ermesine en çok sevinenler arasında elbette ben de varım. Çok geçmiş olsun ‘Altın Mutluluk’