

Pesapallo Nedir?
Lauri “Tahko” Pihkala, Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra pesis olarak da bilinen Pesapallo'yu icat eden kişidir. Yarasalar ve toplarla oynanan bir oyun olan pesapallo, her takımın iki kez ve her bir takımda sekiz kez yarıştığı, iki takımdan oluşur. Tıpkı beyzbolda olduğu gibi, hamurların da topa vurmak için topa vurduktan sonra ilerlemeleri gereken dört temel vardır. Bununla birlikte, beyzbolun aksine, bu tabanlar zikzak bir formasyonda, Pesapallo'yu, beyzboldan ayıran en önemli farktır.
Pesapallo Oyununun Atmosferi
Pesapallo’nun temel fikri beyzbola benzer. Yani savunma, vurucu ve koşucuları dışarı atmaya çalışırken, hücum topa başarılı bir şekilde vurur. Ve böylece üslerden koşarak gol atmaya çalışır. Bunun yanı sıra Pesapallo ile beyzbol arasındaki en önemli farklardan biri; topun dikey olarak fırlatılmasıdır. Bu da topa vurmayı ve vuruşun gücünü,yönünü kontrol etmeyi çok daha kolay hale getirir. Bu, hücum oyununa beyzbol ile karşılaştırıldığında daha fazla çeşitlilik, hız ve taktiksel yönler kazandırır. Saha ekibi, vurucunun seçimlerine savunma planları ve beklentisiyle karşılık vermek zorunda kalır. Pesapallo zihinsel bir egzersiz haline gelir.
Pesapallo Menajeri;
Menajer Pesapallo’da önemli bir role sahiptir. Ve oyunculara çok renkli kırmızı bir taraftar kullanarak sinyaller vererek hücuma liderlik eder. Savunma takımı oyunu, menajerin emirleri ve saha oyuncularının el işaretleri ile yönetilmektedir.Pesapallo, Finlandiya’nın Helsinki kentinde düzenlenen 1952 Yaz Olimpiyatları’nda bir gösteri sporu olarak yer aldı.
Oyun Kuralları
Normal bir pesapallo oyunu, her biri dört vuruştan oluşan iki periyotta oynanmaktadır. Hücum yarı vuruşlarında daha fazla koşu yapan takım tarafından bir periyot kazanılmaktadır. Periyotlar berabere kalırsa, fazladan bir vuruş olur. Gerekirse, her takımın üçüncü tabandan bir oyuncuyu eve getirmeye çalıştığı bir tur vardır. (penaltı atışına benzer) Bir vuruş sırasında, her iki takım da sırayla hücum (vuruş) ve savunma (saha) oynar.
Savunma
Savunma ekibinin sahada dokuz oyuncusu var. Hücum takımı, normal vuruş sırasındaki dokuz oyuncuya ek olarak, bir yarı vuruş sırasında üç joker kullanabilmektedir. (Belirlenmiş vuruculara benzer). Hücum takımı; üç oyuncu oyundan çıkarılıncaya veya en az iki tur puanlanmadan vuruş sırasının bir turu tamamlanana kadar vuruş yapmaya devam edebilmektedir. Meyilli ve sürahi, ana tabanda, dairesel plakanın zıt taraflarında birbirine bakar. Saha, topu doğrudan plakanın yukarısına, sürahi başının en az bir metre üzerine atılarak verilmektedir.
Vurucu ve Vuruş
Vurucu, vuruş sırasındayken üç vuruşa sahiptir. Adil bir vuruş, meyilli oyuncunun üsse ulaşmasını gerektirmez. Vurucunun ilk aşamaya ulaşması gerekmeden önce üç vuruş da kullanılabilmektedir. Vurucu topa vurursa ve hakem sahayı yasal olarak yönetirse, saha vuruş olarak sayılır. Bir vurucu adil bir vuruş yaptığında, üçüncü vuruş olmadığı sürece; vurucunun güvenli bir şekilde ilk üsse ilerlemeye çalışması gerekmez. Ancak, vurucu üçüncü vuruşta faul topuna vurursa ve ilerlemeye çalışmazsa; sadece o oyuncu oyun dışı kalır ve koşucular bir sonraki vurucuya devam eder.Atıcı iki kötü saha (top) atarsa; vurucuya ancak tüm üsler boşsa ilk temele yürüme hakkı verilmektedir. Sahada koşucular varsa; sayı koşucuya(en yüksek numaralı tabandaki koşucu) ikinci için bir sonraki üsse yürüme hakkı verilmektedir. Ve aynı vuruş için tüm ardışık kötü sahalar verilebilmektedir. Bir saha çeşitli nedenlerden dolayı kötü olarak kabul edilebilmektedir. En yaygın olanları topun plakaya düşmemesi veya sahanın yeterince yükseğe fırlamamasıdır.
Sayı Sistemi
Top, ilk olarak sınırların dışındaki alana temas ederse; vurucu veya koşucular faul vuruşunda ilerleyemezse, vuruş fauldür. Bir saha oyuncusu topu yere ulaşmadan yakalarsa, vuruş bir “yakalama”dır. Ve bu oyunda ilerlemeye çalışan tüm koşucular yakalanmaktadır. Yakalanan oyuncular sahadan çıkarılır ancak dışarıda sayılmazlar. Koşucu, top tabandaki bir saha oyuncusuna atılmadan önce taban alanına dokunarak bir üssün güvenliğine ulaşır. Top önce tabana gelirse, koşucu çıkarılmaktadır. Üçüncü vuruş faul olursa da vurucu atılmaktadır. Bir üstteki koşucu, bir sonraki koşucu aynı üste güvenliğe ulaşırsa ilerlemeye zorlanır. Saldırı ekibi, bir koşucu üç saha üssünün tamamında ilerler. Sonra ana üsse güvenle döndüğünde bir koşu yapar. Bir vurucu, vuruşlu topuyla üçüncü üsse ilerlerse, bu bir “sayı vuruşudur”. Daha sonra üçüncü temelde kalabilir. Daha sonraki bir oyunda ana üsse ulaşarak normal bir koşucu olur.
Oyunun Kısa Tarihi
Finlandiya 1917'de, Rusya'dan Doğu Cephesinde Birinci Dünya Savaşı'nı sona erdiren Brest-Litovsk Antlaşması uyarınca Rusya'dan bağımsızlığını kazandı. Finlandiya'nın yeni keşfedilen devletinin kırılganlığına dikkat çeken Tahko, sporun ulusal birlik için kullanılan, bağımsızlığı edinme ve güvence altına alma, ulusal savunmayı güçlendirme, ülkenin fiziksel sağlığını iyileştirme ve ülkenin gençliğinin karakterini geliştirmeye yardımcı olan bir araç olabileceğini fark etti. Böylece 1922’de Pesapallo branşını icat etti. Hızla ülkede bu spor, popüler branş haline geldi. 1952 yılında ise Helsinki Olimpiyatları’nda bu branş yer aldı. Günümüzde ise Finlandiya dışında da onlarca ülke bu spor branşını ilgiyle oynamaya devam etmektedir.
sercansipka@gmail.com
Pesapallo Nedir?
Lauri “Tahko” Pihkala, Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra pesis olarak da bilinen Pesapallo'yu icat eden kişidir. Yarasalar ve toplarla oynanan bir oyun olan pesapallo, her takımın iki kez ve her bir takımda sekiz kez yarıştığı, iki takımdan oluşur. Tıpkı beyzbolda olduğu gibi, hamurların da topa vurmak için topa vurduktan sonra ilerlemeleri gereken dört temel vardır. Bununla birlikte, beyzbolun aksine, bu tabanlar zikzak bir formasyonda, Pesapallo'yu, beyzboldan ayıran en önemli farktır.
Pesapallo Oyununun Atmosferi
Pesapallo’nun temel fikri beyzbola benzer. Yani savunma, vurucu ve koşucuları dışarı atmaya çalışırken, hücum topa başarılı bir şekilde vurur. Ve böylece üslerden koşarak gol atmaya çalışır. Bunun yanı sıra Pesapallo ile beyzbol arasındaki en önemli farklardan biri; topun dikey olarak fırlatılmasıdır. Bu da topa vurmayı ve vuruşun gücünü,yönünü kontrol etmeyi çok daha kolay hale getirir. Bu, hücum oyununa beyzbol ile karşılaştırıldığında daha fazla çeşitlilik, hız ve taktiksel yönler kazandırır. Saha ekibi, vurucunun seçimlerine savunma planları ve beklentisiyle karşılık vermek zorunda kalır. Pesapallo zihinsel bir egzersiz haline gelir.
Pesapallo Menajeri;
Menajer Pesapallo’da önemli bir role sahiptir. Ve oyunculara çok renkli kırmızı bir taraftar kullanarak sinyaller vererek hücuma liderlik eder. Savunma takımı oyunu, menajerin emirleri ve saha oyuncularının el işaretleri ile yönetilmektedir.Pesapallo, Finlandiya’nın Helsinki kentinde düzenlenen 1952 Yaz Olimpiyatları’nda bir gösteri sporu olarak yer aldı.
Oyun Kuralları
Normal bir pesapallo oyunu, her biri dört vuruştan oluşan iki periyotta oynanmaktadır. Hücum yarı vuruşlarında daha fazla koşu yapan takım tarafından bir periyot kazanılmaktadır. Periyotlar berabere kalırsa, fazladan bir vuruş olur. Gerekirse, her takımın üçüncü tabandan bir oyuncuyu eve getirmeye çalıştığı bir tur vardır. (penaltı atışına benzer) Bir vuruş sırasında, her iki takım da sırayla hücum (vuruş) ve savunma (saha) oynar.
Savunma
Savunma ekibinin sahada dokuz oyuncusu var. Hücum takımı, normal vuruş sırasındaki dokuz oyuncuya ek olarak, bir yarı vuruş sırasında üç joker kullanabilmektedir. (Belirlenmiş vuruculara benzer). Hücum takımı; üç oyuncu oyundan çıkarılıncaya veya en az iki tur puanlanmadan vuruş sırasının bir turu tamamlanana kadar vuruş yapmaya devam edebilmektedir. Meyilli ve sürahi, ana tabanda, dairesel plakanın zıt taraflarında birbirine bakar. Saha, topu doğrudan plakanın yukarısına, sürahi başının en az bir metre üzerine atılarak verilmektedir.
Vurucu ve Vuruş
Vurucu, vuruş sırasındayken üç vuruşa sahiptir. Adil bir vuruş, meyilli oyuncunun üsse ulaşmasını gerektirmez. Vurucunun ilk aşamaya ulaşması gerekmeden önce üç vuruş da kullanılabilmektedir. Vurucu topa vurursa ve hakem sahayı yasal olarak yönetirse, saha vuruş olarak sayılır. Bir vurucu adil bir vuruş yaptığında, üçüncü vuruş olmadığı sürece; vurucunun güvenli bir şekilde ilk üsse ilerlemeye çalışması gerekmez. Ancak, vurucu üçüncü vuruşta faul topuna vurursa ve ilerlemeye çalışmazsa; sadece o oyuncu oyun dışı kalır ve koşucular bir sonraki vurucuya devam eder.Atıcı iki kötü saha (top) atarsa; vurucuya ancak tüm üsler boşsa ilk temele yürüme hakkı verilmektedir. Sahada koşucular varsa; sayı koşucuya(en yüksek numaralı tabandaki koşucu) ikinci için bir sonraki üsse yürüme hakkı verilmektedir. Ve aynı vuruş için tüm ardışık kötü sahalar verilebilmektedir. Bir saha çeşitli nedenlerden dolayı kötü olarak kabul edilebilmektedir. En yaygın olanları topun plakaya düşmemesi veya sahanın yeterince yükseğe fırlamamasıdır.
Sayı Sistemi
Top, ilk olarak sınırların dışındaki alana temas ederse; vurucu veya koşucular faul vuruşunda ilerleyemezse, vuruş fauldür. Bir saha oyuncusu topu yere ulaşmadan yakalarsa, vuruş bir “yakalama”dır. Ve bu oyunda ilerlemeye çalışan tüm koşucular yakalanmaktadır. Yakalanan oyuncular sahadan çıkarılır ancak dışarıda sayılmazlar. Koşucu, top tabandaki bir saha oyuncusuna atılmadan önce taban alanına dokunarak bir üssün güvenliğine ulaşır. Top önce tabana gelirse, koşucu çıkarılmaktadır. Üçüncü vuruş faul olursa da vurucu atılmaktadır. Bir üstteki koşucu, bir sonraki koşucu aynı üste güvenliğe ulaşırsa ilerlemeye zorlanır. Saldırı ekibi, bir koşucu üç saha üssünün tamamında ilerler. Sonra ana üsse güvenle döndüğünde bir koşu yapar. Bir vurucu, vuruşlu topuyla üçüncü üsse ilerlerse, bu bir “sayı vuruşudur”. Daha sonra üçüncü temelde kalabilir. Daha sonraki bir oyunda ana üsse ulaşarak normal bir koşucu olur.
Oyunun Kısa Tarihi
Finlandiya 1917'de, Rusya'dan Doğu Cephesinde Birinci Dünya Savaşı'nı sona erdiren Brest-Litovsk Antlaşması uyarınca Rusya'dan bağımsızlığını kazandı. Finlandiya'nın yeni keşfedilen devletinin kırılganlığına dikkat çeken Tahko, sporun ulusal birlik için kullanılan, bağımsızlığı edinme ve güvence altına alma, ulusal savunmayı güçlendirme, ülkenin fiziksel sağlığını iyileştirme ve ülkenin gençliğinin karakterini geliştirmeye yardımcı olan bir araç olabileceğini fark etti. Böylece 1922’de Pesapallo branşını icat etti. Hızla ülkede bu spor, popüler branş haline geldi. 1952 yılında ise Helsinki Olimpiyatları’nda bu branş yer aldı. Günümüzde ise Finlandiya dışında da onlarca ülke bu spor branşını ilgiyle oynamaya devam etmektedir.
sercansipka@gmail.com