Canlı Yayın
Prof. Dr. Murat Ferman
Benzeri özel günlerde olduğu üzere TÜİK, bu kez “İstatistiklerle Gençlik, 2023” derlemesini kamuoyu bilgisine sundu. Genç nüfus (15-24 yaş arası) oranının; %15.1 ile Türkiye tarihinin en düşük düzeyine gerilediği görüldü. Bununla birlikte, ülkemizin, AB üyesi tüm ülkelerdeki oransal ortalama olan %10.6 seviyesinin üzerinde bir genç nüfus barındırdığı anlaşıldı. Gençlerimizin yaş dağılımı bakımından 15-17 ve 20-22 yaş dilimlerinde üçte birlik; 18-19 ve 23-24 yaş aralıklarında ise dörtte birlik payları temsil ettikleri ortaya çıktı. Demografik projeksiyonlara göre, genç nüfus oranının; 2030 yılında %14, 2040 sonunda %13.4 ve 2080 itibarıyla %11.1 oranlarına doğru düşeceği hesaplandı. Genç nüfusun taban yaşını ve çocukluktan, gençliğe geçiş eşiğini oluşturan 15 yaş itibarıyla, beklenen yaşam süresinin 63.5 yıl olduğu belirtildi. %44 oranının altında bir işgücüne katılım oranı çerçevesinde istihdam edilen gençlerimizin yarısından fazlasının hizmetler sektöründe iş bulduğu, ancak ne eğitimde ne istihdamda olan (NENİ) kesimin de, %22.5 düzeyine ulaştığı görüldü. Aynı klasmanda yer alan ve “boşta gezer” yaygın deyimiyle anılan benzer gençlik oranının; Avrupa Birliği özelinde sadece, %9.2 seviyesinde ölçüldüğünü hatırlatmak gerekir. Gençlerimizin hemen tamamının internet kullandığı ve üçte ikisinin almış olukları eğitimden memnun oldukları kabilinden görece müspet tespitlere de yer verildi.
Eğitim sektöründe hızla artan maliyetler ve özel öğretim hizmetlerine ulaşma yolunda ortaya çıkan sıkıntı ve yüksek zamlara ilişkin tartışmalar, kamuoyunun gündemini işgal etmeyi sürdürüyor. Kayıt yenileme ve erken kayıt dönemlerine rastlayan yılın ilk aylarına ilişkin enflasyon manşetlerinde, iki ay üst üste en yüksek artış oranının da bu kalemden kaynaklandığı hatırlanmalıdır. İşte, bu konu ile ilgili çarpıcı bir haber-değerlendirme yazılı basında yer alıyor.(*) Buna göre, bir öğrencinin; anaokul, ilkokul, ortaokul ve lise olmak üzere onüç yıllık özel eğitim-üç diploma alma maliyetinin yaklaşık bir milyon dolarlık bütçe gerektirdiği hesaplanıyor. Altın bazında onüç kiloluk bir miktarı temsil eden bu meblağın; son beş yıl zarfında hızla artmış olduğu ortaya çıkıyor. Temel eğitim-öğretim alanında karşımıza çıkan bu tablo “düşündürücü” iken, gene TÜİK rakamlarına göre 1.51 düzeyine gerileyen ülke doğurganlık hızı, “endişe verici” olarak değerlendirilmektedir.
Düzenlediği Piyasa Beklenti Anketinin güncelinde; enflasyon beklentileri bakımından görece iyileşme ortaya çıktığı izlenen Merkez Bankası, cari yılsonu döviz beklentisini de aşağıya çekmiştir. Artan fon girişi ve hızlanan ters dolarizasyon andacındaki Merkez’in dolar alımına giderek, aynı anda, Türk Lirasını tutmayı ve rezervleri arttırmayı hedeflediği okunuyor. Öte yandan, hafta içinde yapılacak PPK toplantısı için hakim öngörü; gösterge faizinin aynen korunması yönünde kristalleşiyor.
Geçtiğimiz günlerin öne çıkan eko-politik gelişmeler arasında, Çinli otomotiv firmalarının ülkemizde yatırım amaçlı temas ile görüşmelerinin yoğunluk kazanması ilk ağızda ifade edilmelidir. Dış ticaret açığımızın en büyük kaynağı olan Çin ile “ticarette 10 alıp; 1 sattığımız!” bir gidişat çerçevesinde, bu ve benzer minvaldeki gelişmelerin yakından izlenmesi kritik önem kazanmaktadır. Türkiye açısından bakıldığında, “Çin mallarının Avrupa-AB pazarına girişte kestirme-transit ülke” olmak kazanımı ile asla yetinmeyeceği bilinmelidir! Keza, AB Gümrük Birliği gözden geçirme görüşmeleri ve Serbest Ticaret Anlaşmaları(STA) ve Tercihli Ticaret Anlaşmaları (TTA) kulvarlarında sonuç alıcı çabalara ağırlık verme zarureti göz önünde tutulmalıdır.
Yasallaşma sürecinin ay sonunda tamamlanması öngörülen ve kripto varlık ile işlemleri konu alan yeni düzenleme paketi, ilk planda olumlu değerlendirilmekle birlikte, nihai ve kanuni bütünlüğünün tamamlanmasını takiben mercek altına alınması yerinde olacaktır.
(*) “Özel Okul Maliyeti Katlanıyor-3 Diploma,13 Kg. Altın”, Aysel Bozan Yılmaz-Özel Haber, Milliyet Gazetesi, 17.5.2024.
Benzeri özel günlerde olduğu üzere TÜİK, bu kez “İstatistiklerle Gençlik, 2023” derlemesini kamuoyu bilgisine sundu. Genç nüfus (15-24 yaş arası) oranının; %15.1 ile Türkiye tarihinin en düşük düzeyine gerilediği görüldü. Bununla birlikte, ülkemizin, AB üyesi tüm ülkelerdeki oransal ortalama olan %10.6 seviyesinin üzerinde bir genç nüfus barındırdığı anlaşıldı. Gençlerimizin yaş dağılımı bakımından 15-17 ve 20-22 yaş dilimlerinde üçte birlik; 18-19 ve 23-24 yaş aralıklarında ise dörtte birlik payları temsil ettikleri ortaya çıktı. Demografik projeksiyonlara göre, genç nüfus oranının; 2030 yılında %14, 2040 sonunda %13.4 ve 2080 itibarıyla %11.1 oranlarına doğru düşeceği hesaplandı. Genç nüfusun taban yaşını ve çocukluktan, gençliğe geçiş eşiğini oluşturan 15 yaş itibarıyla, beklenen yaşam süresinin 63.5 yıl olduğu belirtildi. %44 oranının altında bir işgücüne katılım oranı çerçevesinde istihdam edilen gençlerimizin yarısından fazlasının hizmetler sektöründe iş bulduğu, ancak ne eğitimde ne istihdamda olan (NENİ) kesimin de, %22.5 düzeyine ulaştığı görüldü. Aynı klasmanda yer alan ve “boşta gezer” yaygın deyimiyle anılan benzer gençlik oranının; Avrupa Birliği özelinde sadece, %9.2 seviyesinde ölçüldüğünü hatırlatmak gerekir. Gençlerimizin hemen tamamının internet kullandığı ve üçte ikisinin almış olukları eğitimden memnun oldukları kabilinden görece müspet tespitlere de yer verildi.
Eğitim sektöründe hızla artan maliyetler ve özel öğretim hizmetlerine ulaşma yolunda ortaya çıkan sıkıntı ve yüksek zamlara ilişkin tartışmalar, kamuoyunun gündemini işgal etmeyi sürdürüyor. Kayıt yenileme ve erken kayıt dönemlerine rastlayan yılın ilk aylarına ilişkin enflasyon manşetlerinde, iki ay üst üste en yüksek artış oranının da bu kalemden kaynaklandığı hatırlanmalıdır. İşte, bu konu ile ilgili çarpıcı bir haber-değerlendirme yazılı basında yer alıyor.(*) Buna göre, bir öğrencinin; anaokul, ilkokul, ortaokul ve lise olmak üzere onüç yıllık özel eğitim-üç diploma alma maliyetinin yaklaşık bir milyon dolarlık bütçe gerektirdiği hesaplanıyor. Altın bazında onüç kiloluk bir miktarı temsil eden bu meblağın; son beş yıl zarfında hızla artmış olduğu ortaya çıkıyor. Temel eğitim-öğretim alanında karşımıza çıkan bu tablo “düşündürücü” iken, gene TÜİK rakamlarına göre 1.51 düzeyine gerileyen ülke doğurganlık hızı, “endişe verici” olarak değerlendirilmektedir.
Düzenlediği Piyasa Beklenti Anketinin güncelinde; enflasyon beklentileri bakımından görece iyileşme ortaya çıktığı izlenen Merkez Bankası, cari yılsonu döviz beklentisini de aşağıya çekmiştir. Artan fon girişi ve hızlanan ters dolarizasyon andacındaki Merkez’in dolar alımına giderek, aynı anda, Türk Lirasını tutmayı ve rezervleri arttırmayı hedeflediği okunuyor. Öte yandan, hafta içinde yapılacak PPK toplantısı için hakim öngörü; gösterge faizinin aynen korunması yönünde kristalleşiyor.
Geçtiğimiz günlerin öne çıkan eko-politik gelişmeler arasında, Çinli otomotiv firmalarının ülkemizde yatırım amaçlı temas ile görüşmelerinin yoğunluk kazanması ilk ağızda ifade edilmelidir. Dış ticaret açığımızın en büyük kaynağı olan Çin ile “ticarette 10 alıp; 1 sattığımız!” bir gidişat çerçevesinde, bu ve benzer minvaldeki gelişmelerin yakından izlenmesi kritik önem kazanmaktadır. Türkiye açısından bakıldığında, “Çin mallarının Avrupa-AB pazarına girişte kestirme-transit ülke” olmak kazanımı ile asla yetinmeyeceği bilinmelidir! Keza, AB Gümrük Birliği gözden geçirme görüşmeleri ve Serbest Ticaret Anlaşmaları(STA) ve Tercihli Ticaret Anlaşmaları (TTA) kulvarlarında sonuç alıcı çabalara ağırlık verme zarureti göz önünde tutulmalıdır.
Yasallaşma sürecinin ay sonunda tamamlanması öngörülen ve kripto varlık ile işlemleri konu alan yeni düzenleme paketi, ilk planda olumlu değerlendirilmekle birlikte, nihai ve kanuni bütünlüğünün tamamlanmasını takiben mercek altına alınması yerinde olacaktır.
(*) “Özel Okul Maliyeti Katlanıyor-3 Diploma,13 Kg. Altın”, Aysel Bozan Yılmaz-Özel Haber, Milliyet Gazetesi, 17.5.2024.
SON DAKİKA
