hourSON DAKİKA
left-arrowright-arrow
weather
İstanbul
down-arrowup-arrow
    Esra Öz Esra Öz

    Beyin travması intihara mı neden oluyor?

    25.11.2020 Çarşamba | 15:40Son Güncelleme:

    Beyin travmasına neden olan sporlarla uğraşanlarda görülen intihar vakaları bazı bilim insanlarını bunu araştırmaya yöneltti. Bu durum geçtiğimiz senelerde Will Smith’in başrolünde oynadığı oldukça geniş yankı uyandıran Concussion (Beyin Sarsıntısı, Doğruyu Söyle) filmine de konu oldu.

    Haberin Devamıadv-arrow
    Haberin Devamıadv-arrow

    Filme konu olan olay ise, Amerikan futbol oyuncusu (NFL) Mike Webster’ın ölü bulunmasıyla başladı. Tartışmalar, devamında başka oyuncuların intiharı ile daha da dikkat çekici hale geldi.

    Defalarca intihara teşebbüs ettiği bilinen Mike Webster öldüğünde 50 yaşındaydı ve uzun süre, unutkanlık, stres, depresyon, şiddete yatkınlık şikayetleri nedeniyle birçok tetkik yaptırdı. BT veya MR gibi rutin beyin görüntüleme testlerinde de bir sorun görülmedi.

    Pittsburgh Üniversitesi’nde çalışan adli patolog ve nöropatoloji uzmanı olan Dr. Bennet Omalu tarafından yapılan otopsi sonucunda, Mike Webster “Kronik Travmatik Ensefalopati (CTE)” teşhisi konan ilk NFL oyuncusu oldu.  Birden fazla kafa travması geçiren Webster, Amerikan futbolu oynadığı süre boyunca kafasına onlarca darbe almıştı.

    Beyin travması intihara mı neden oluyor

    Haberin Devamıadv-arrow
    Haberin Devamıadv-arrow

    Dr. Omalu, Mike Webster’ın beyninde aşırı derecede tau proteini biriktiğini gözlemledi. Şu anda artık biliniyor ki beyindeki tau proteinlerinin darbe ile beraber kümülatif olarak bozulması sonucunda nörolojik ve psikolojik semptomlar açığa çıkıyor. Tau proteini beynin içeriden dışarıya doğru sıkışmasına neden oluyor ve tıpkı mutfak borularının içine çimento dökmek gibi bir durum oluşturuyor. Tau proteini sertleştikçe beyni boğarak, kendini tanımaz hale getiriyor.

    Beyin hasarı alanında dünya çapındaki bilim insanlarından biri olan Prof. Dr. Cenk Ayata, klinik aktivitelerinin yanı sıra inme, migren ve subaraknoid kanama konusunda klinik ve translasyonel laboratuvar araştırmaları yapıyor.  

    Beyin travması intihara mı neden oluyor

    “Sporcularda CTE görünmediği doğru değil”

    Kısa aralıklarla tekrarlanan kafa travmaları CTE denilen hastalığın oluşmasında temel etken. Bu konuda özellikle boks, Amerikan futbolu gibi alanlardaki sporcularda bu hastalığın seyriyle ilgili Harvard Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Prof. Dr. Cenk Ayata, “Kafa travması karmaşık bir konu, fakat sporcularda CTE görünmediği doğru değil. Tam tersine, oldukça sık. Her ne kadar klinik uygulamaya geçmiş yeni tedavi yöntemleri yok denecek kadar az veya etkisiz olsa da, erken teşhis teknikleri ilerleme gösteriyor, özellikle kan testleri yönünde” dedi.

    Haberin Devamıadv-arrow
    Haberin Devamıadv-arrow

    Bu protein salgın hastalık gibi yayılıyor

    Harvard Üniversitesi ve Güney Carolina Tıp Fakültesi’nden Prof. Dr. Önder Albayram ve Prof. Dr. Kun Ping Lu önderliğinde yapılan çalışma ise oldukça heyecan uyandırdı. Iki sene ara ile Nature ve Nature Communications dergilerinde yayınlanan bu çalışmalarda, Travmatik Beyin Hasarında (TBI) ve Kronik Travmatik Ensefalopati (CTE) arasındaki eksik bağlantı olabilecek en erken protein dejenerasyonu keşfedildi.

    Bu çalışmaya göre, travma sonucu oluşan bu protein bozulmasının ilk safhası ölümden bir saat sonra beyinde lokalize olarak bulunuyor ve salgın bir hastalık gibi bir nörondan diğerine sıçrama yaparak sonunda tüm beyni kaplıyor. Bu keşif hastalığın erken teşhisine ve dolayısıyla erken müdahalesine olanak sağlamanın yanı sıra, TBI ve CTE arasında henüz bulunamamış olan etkileşime de ışık tutabilir.

    Haberin Devamıadv-arrow
    Haberin Devamıadv-arrow

    Beyin travması intihara mı neden oluyor

    Bu çalışmadaki bir diğer ilginç nokta ise, Dr. Albayram önderliğindeki grubun bu bozulan proteini sessizleştirici bir anti-protein de geliştirmiş olmalarıydı, deney hayvanlarında oldukça umut verici sonuçlara ulaştılar. Anti-protein (antikor tedavisi), hedef proteine bağlanma kapasitesi yüksek olan antikorların o proteinin biyokimyasal ve fizyolojik etkinliğini bozması ile gerçekleşmektedir. Antikor tedavisi günümüzde özellikle kanser tedavisinde oldukça büyük yer tutmaktadır.

    Haberin Devamıadv-arrow
    Haberin Devamıadv-arrow

    Ayrıca yine bu çalışma tıp dünyasını oldukça meşgul eden, travma sonrası beyinde tau proteinin bozulmasının en erken safhalarda başladığını da ispatlamış oldu.