Canlı YayınGiriş
SON DAKİKA
Prof. Dr. Murat FermanEnflasyon'da Hal ve Gidişat..
05.06.2025 Perşembe | 09:40Son Güncelleme:TÜİK tarafından açıklanan Mayıs Ayı enflasyonu, tüm beklenti ve öncü göstergelerin altında kalan manşeti ile dikkat çekiyor. Aylıkta %1,53; yıllıkta ise %35,41 olarak ilan edilen manşet rakamların arka plan okumalarına konu edilmesi gerekiyor:
Haberin Devamı
Haberin Devamı
Haberin Devamı
Haberin Devamı
İlk planda dikkat çeken nokta; İTO (İstanbul Ticaret Odası) İstanbul Tüketici Fiyat İndeksi ile TÜİK manşeti arasında açılan fark makası olarak ortaya çıkıyor. İTO İndeksi rakamı olan aylık %2,48 ile TÜİK manşeti (%1,53) arasında ciddi fark bulunuyor.
Keza, yıllık İTO manşeti %46,57 düzeyinde deklare edilirken, TÜİK aynı erimde %35,41 düzeyi ile gene, %50 oranında bir farka işaret ediyor. TÜİK manşetinde gerilemenin en önemli faktörü olarak ortaya konulan “gıda kalemi” fiyat düşüşleri (taze meyve ve sebzede %4,6; işlenmemiş gıdada %3,01; gıda ve alkolsüz içeceklerde %0,71) ile İTO’nun takip ettiği aynı kalem harcamalar arasındaki ayrışma (azalış değil; %3,24 oranında artış) özellikle dikkat çekiyor. İlaveten, TZOB (Türkiye Ziraat Odaları Birliği) öncü göstergesi olan Mayıs ayı üretici/ market fiyatları ve tarımsal girdi (gübre, yem, vb.) indeksleri bakımından toplu bir iyileşme trendi ortaya konulmuyor. Üstelik, hanehalkı kullanım/harcama alışkanlıkları içinde ağırlıklı yere sahip kuru soğan; kuru fasulye ve nohut gibi kalemlerde fiyat farkının iki katı aştığı takip ediliyor.
Haberin Devamı
Haberin Devamı
Haberin Devamı
Haberin Devamı
Yurt İçi Üretici Fiyatları dikkate alındığında; aylık bazda ilan edilen %2,48 manşeti, aylık TÜFE düzeyinin üzerinde seyrediyor ve “gerilmiş zemberek etkisi” benzeri; er-geç perakende fiyatlara yansıyacak/yansıtılacak enflasyon stokunun varlığını ortaya koyuyor. Nitekim, TÜİK tarafından ölçümde kullanılan 143 temel başlık göz önüne alındığında; mutlak çoğunluğu temsil eden 111 adetinde “fiyat artışı gerçekleştiği” görülüyor; ekonomi aktörlerinin fiyat arttırma konusunda “ellerini korkak alıştırmadan yola devam ettikleri” anlaşılıyor.
Çekirdek enflasyonu işaret eden hem B (%2,25), hem de C (%2,43) indekslerinin, TÜFE manşeti olan 1,53 üzerinde seyrettiği görülüyor. O halde, enflasyonda “katılık” ve “yapışkanlık” cephelerinde bir iyileşme/ilerleme olmadığı ifade edilebiliyor. O halde, beklenti altında kalan Mayıs manşeti, enflasyonun; öngörülebilir/sürdürülebilir/korunabilir bir iniş kulvarına girdiğini gösterme konusunda henüz yeterli destek/delil sağla(ya)mıyor.
Gene TÜİK tarafında yayımlanan Hanehalkı Tüketim Harcaması-2024 istatistiklerine bakılırsa; TÜFE hesaplamasında kullanılan temel başlıklara verilen “ağırlık katsayıları” cenahına yeniden eğilmek ve düzenleme yapmak gereğine işaret ediliyor. Maaş ve ücret belirlemesi bakımından esas alınan yönü ve beklenti yönetimi bakımından TÜİK rakamlarının ağırlığı düşünüldüğünde, “dinamik istatiksel yaklaşım” çerçevesinde teknik çalışmalara gerek olduğu değerlendiriliyor.
Haberin Devamı
Haberin Devamı
Haberin Devamı
Haberin Devamı
Kurban Bayramı boyunca ortaya çıkacak “bayram ekonomisi” dinamikleri temelinde, dört yüz milyar liralık bir canlılık etkisi bekleniliyor. Bir milyona yakın büyükbaş ve ikibuçuk milyon civarında küçükbaş kurban edilmesi tahmin edilirken, elde edilen hayvan derileri bakımından hep ortaya çıkan ve %40’lara yaklaşan kayıp ve fersude konusunda tedbirli olunması gereğine vurgu yapılıyor. En az zayiatla elde edilecek derilerin endüstriye etkin biçimde kazandırılması ile deri sektörünün yıllık 2,5 milyar dolarlık ithalat yükünün azaltılacağı hatırlatılıyor.
Değerli Okurlarımıza, Esenliklerle Dolu Bir Kurban Bayramı Diliyoruz.
https://www.cnnturk.com/yazarlar/guncel/prof-dr-murat-ferman/enflasyonda-hal-ve-gidisat-2294473 vazgeç yazıcıya gönder!
Enflasyon'da Hal ve Gidişat..
TÜİK tarafından açıklanan Mayıs Ayı enflasyonu, tüm beklenti ve öncü göstergelerin altında kalan manşeti ile dikkat çekiyor. Aylıkta %1,53; yıllıkta ise %35,41 olarak ilan edilen manşet rakamların arka plan okumalarına konu edilmesi gerekiyor:
İlk planda dikkat çeken nokta; İTO (İstanbul Ticaret Odası) İstanbul Tüketici Fiyat İndeksi ile TÜİK manşeti arasında açılan fark makası olarak ortaya çıkıyor. İTO İndeksi rakamı olan aylık %2,48 ile TÜİK manşeti (%1,53) arasında ciddi fark bulunuyor.
Keza, yıllık İTO manşeti %46,57 düzeyinde deklare edilirken, TÜİK aynı erimde %35,41 düzeyi ile gene, %50 oranında bir farka işaret ediyor. TÜİK manşetinde gerilemenin en önemli faktörü olarak ortaya konulan “gıda kalemi” fiyat düşüşleri (taze meyve ve sebzede %4,6; işlenmemiş gıdada %3,01; gıda ve alkolsüz içeceklerde %0,71) ile İTO’nun takip ettiği aynı kalem harcamalar arasındaki ayrışma (azalış değil; %3,24 oranında artış) özellikle dikkat çekiyor. İlaveten, TZOB (Türkiye Ziraat Odaları Birliği) öncü göstergesi olan Mayıs ayı üretici/ market fiyatları ve tarımsal girdi (gübre, yem, vb.) indeksleri bakımından toplu bir iyileşme trendi ortaya konulmuyor. Üstelik, hanehalkı kullanım/harcama alışkanlıkları içinde ağırlıklı yere sahip kuru soğan; kuru fasulye ve nohut gibi kalemlerde fiyat farkının iki katı aştığı takip ediliyor.
Yurt İçi Üretici Fiyatları dikkate alındığında; aylık bazda ilan edilen %2,48 manşeti, aylık TÜFE düzeyinin üzerinde seyrediyor ve “gerilmiş zemberek etkisi” benzeri; er-geç perakende fiyatlara yansıyacak/yansıtılacak enflasyon stokunun varlığını ortaya koyuyor. Nitekim, TÜİK tarafından ölçümde kullanılan 143 temel başlık göz önüne alındığında; mutlak çoğunluğu temsil eden 111 adetinde “fiyat artışı gerçekleştiği” görülüyor; ekonomi aktörlerinin fiyat arttırma konusunda “ellerini korkak alıştırmadan yola devam ettikleri” anlaşılıyor.
Çekirdek enflasyonu işaret eden hem B (%2,25), hem de C (%2,43) indekslerinin, TÜFE manşeti olan 1,53 üzerinde seyrettiği görülüyor. O halde, enflasyonda “katılık” ve “yapışkanlık” cephelerinde bir iyileşme/ilerleme olmadığı ifade edilebiliyor. O halde, beklenti altında kalan Mayıs manşeti, enflasyonun; öngörülebilir/sürdürülebilir/korunabilir bir iniş kulvarına girdiğini gösterme konusunda henüz yeterli destek/delil sağla(ya)mıyor.
Gene TÜİK tarafında yayımlanan Hanehalkı Tüketim Harcaması-2024 istatistiklerine bakılırsa; TÜFE hesaplamasında kullanılan temel başlıklara verilen “ağırlık katsayıları” cenahına yeniden eğilmek ve düzenleme yapmak gereğine işaret ediliyor. Maaş ve ücret belirlemesi bakımından esas alınan yönü ve beklenti yönetimi bakımından TÜİK rakamlarının ağırlığı düşünüldüğünde, “dinamik istatiksel yaklaşım” çerçevesinde teknik çalışmalara gerek olduğu değerlendiriliyor.
Kurban Bayramı boyunca ortaya çıkacak “bayram ekonomisi” dinamikleri temelinde, dört yüz milyar liralık bir canlılık etkisi bekleniliyor. Bir milyona yakın büyükbaş ve ikibuçuk milyon civarında küçükbaş kurban edilmesi tahmin edilirken, elde edilen hayvan derileri bakımından hep ortaya çıkan ve %40’lara yaklaşan kayıp ve fersude konusunda tedbirli olunması gereğine vurgu yapılıyor. En az zayiatla elde edilecek derilerin endüstriye etkin biçimde kazandırılması ile deri sektörünün yıllık 2,5 milyar dolarlık ithalat yükünün azaltılacağı hatırlatılıyor.
Değerli Okurlarımıza, Esenliklerle Dolu Bir Kurban Bayramı Diliyoruz.