Canlı Yayın
Reha Erus 
Yarım Kürenin bu güzel Anzak ülkesinin başkenti Wellington’a ayak bastığımda ilk karşılaştığım resepsiyonda ki Maori yerlilerinin Haka savaş dansı idi. Jetlag olan biz yabancı konukları bile temposuna uydurmayı başarmıştı.
Yeni Zelanda yerlileri Maori’ler bugün ülkede en az beyazlar kadar itibar ve saygı görürler. 200 yıllık dansları Haka ise bir kültür sembolü olarak bütün dünyaca bilinir. Maori kabilesinin rakip kabileleri savaş öncesi korkutmak ve moral bozmak için düzenlenen Haka dansı şimdilerde daha çok spor alanlarında Yeni Zelanda çeşitli Milli Takımlarının maçları öncesi düzenlenmekte. Yeni Zelanda ragbi sporunda önde gelen bir ülke. Şampiyonlukları var. Milli takımın siyah forması nedeniyle lakabı ‘All Blacks’ yani ‘Tamamen Siyah’
Pandemi döneminde ‘All Blacks’ büyük bir mali sıkıntı içerisinde ve sezonluk kaybı şimdilik 250 milyon Euro. Amerikan fonu ‘Silver Lake’ gerek All Blacks ve gerekse Haka dansının yüzde15 hisseleri için ilk aşamada 276 Euro teklif götürdü. Aslında All Blacks Milli Takımından daha çok Haka dansı için bu büyük teklifin yapıldığı hemen ortaya çıktı.
Ne var ki çoğu yerli Maori’li sporculardan oluşan ve tarihinde 3 kez Dünya Şampiyonu olan All Blacks yetkilileri Federasyonu uyararak ‘Tarihimiz asla satılık değil. Aç kalırız yine de Haka dansımızdan vazgeçmeyiz. Savaş ritüelimiz vatanımızın önemli bir parçasıdır ve asla yabancılara paylaşılamaz’ itirazında bulundular. 6 Ülke turnuvasında diğer Milli Takımların hisselerinin bir bölümünü ele geçiren Amerikan fonu kendi başına sadece dans anlamına gelen Haka’nın haklarına sahip olamayınca amacına ulaşamamanın düş kırıklığını yaşıyor.
Bugün 1.7 Milyar Euro değerindeki All Blacks Yeni Zelanda Ragbi Milli takımı oyuncularının ekonomik açıdan zor günler geçirmelerine karşın bu jesti 4.5 Milyonluk ülkede büyük bir coşku ile karşılandı.
Sert el kol hareketleriyle yapılan ilkel figürlerin, tehditkar haykırışlarını izleyenler üzerinde gergin hatta saldırgan etkiler bıraktığı biliniyor. Maç öncesi seremonide ısınmak ve karşılaşmaya motive olurken rakibi ürkütmeye yönelik dans sadece erkekler değil kadın sporcularca da uygulanan Haka’nın Maorice sözleri şöyle: ‘Ka Mate, ka mate! Ka ora, Ka ora! Tenei Te Tangata Puhuruhuru! Nana i tiki mai whakawhiti te ra! Upone, upone! Upone Kaupane! Whiti te ra!’
Türkçesi ise şöyle: ‘Ölüm bu, ölüm bu! Yaşam bu, Yaşam bu! İşte bu kıllı adam ile, güneş yeniden doğdu! Yan yana durun yan yana! Zirveye çıkacağız, zirveye. Güneşin doğduğu yere!’
Böylesine anlamlı tarihi bir kutsal ülkesine mal edilmiş savaş dansı satılır mı hiç!
Yarım Kürenin bu güzel Anzak ülkesinin başkenti Wellington’a ayak bastığımda ilk karşılaştığım resepsiyonda ki Maori yerlilerinin Haka savaş dansı idi. Jetlag olan biz yabancı konukları bile temposuna uydurmayı başarmıştı.
Yeni Zelanda yerlileri Maori’ler bugün ülkede en az beyazlar kadar itibar ve saygı görürler. 200 yıllık dansları Haka ise bir kültür sembolü olarak bütün dünyaca bilinir. Maori kabilesinin rakip kabileleri savaş öncesi korkutmak ve moral bozmak için düzenlenen Haka dansı şimdilerde daha çok spor alanlarında Yeni Zelanda çeşitli Milli Takımlarının maçları öncesi düzenlenmekte. Yeni Zelanda ragbi sporunda önde gelen bir ülke. Şampiyonlukları var. Milli takımın siyah forması nedeniyle lakabı ‘All Blacks’ yani ‘Tamamen Siyah’
Pandemi döneminde ‘All Blacks’ büyük bir mali sıkıntı içerisinde ve sezonluk kaybı şimdilik 250 milyon Euro. Amerikan fonu ‘Silver Lake’ gerek All Blacks ve gerekse Haka dansının yüzde15 hisseleri için ilk aşamada 276 Euro teklif götürdü. Aslında All Blacks Milli Takımından daha çok Haka dansı için bu büyük teklifin yapıldığı hemen ortaya çıktı.
Ne var ki çoğu yerli Maori’li sporculardan oluşan ve tarihinde 3 kez Dünya Şampiyonu olan All Blacks yetkilileri Federasyonu uyararak ‘Tarihimiz asla satılık değil. Aç kalırız yine de Haka dansımızdan vazgeçmeyiz. Savaş ritüelimiz vatanımızın önemli bir parçasıdır ve asla yabancılara paylaşılamaz’ itirazında bulundular. 6 Ülke turnuvasında diğer Milli Takımların hisselerinin bir bölümünü ele geçiren Amerikan fonu kendi başına sadece dans anlamına gelen Haka’nın haklarına sahip olamayınca amacına ulaşamamanın düş kırıklığını yaşıyor.
Bugün 1.7 Milyar Euro değerindeki All Blacks Yeni Zelanda Ragbi Milli takımı oyuncularının ekonomik açıdan zor günler geçirmelerine karşın bu jesti 4.5 Milyonluk ülkede büyük bir coşku ile karşılandı.
Sert el kol hareketleriyle yapılan ilkel figürlerin, tehditkar haykırışlarını izleyenler üzerinde gergin hatta saldırgan etkiler bıraktığı biliniyor. Maç öncesi seremonide ısınmak ve karşılaşmaya motive olurken rakibi ürkütmeye yönelik dans sadece erkekler değil kadın sporcularca da uygulanan Haka’nın Maorice sözleri şöyle: ‘Ka Mate, ka mate! Ka ora, Ka ora! Tenei Te Tangata Puhuruhuru! Nana i tiki mai whakawhiti te ra! Upone, upone! Upone Kaupane! Whiti te ra!’
Türkçesi ise şöyle: ‘Ölüm bu, ölüm bu! Yaşam bu, Yaşam bu! İşte bu kıllı adam ile, güneş yeniden doğdu! Yan yana durun yan yana! Zirveye çıkacağız, zirveye. Güneşin doğduğu yere!’
Böylesine anlamlı tarihi bir kutsal ülkesine mal edilmiş savaş dansı satılır mı hiç!
SON DAKİKA
