Siyamend Kaçmaz Siyamend Kaçmaz

Dünya nefesini tuttu: Putin İstanbul’a gelecek mi? Moskova'dan son notlarım!

14.05.2025 Çarşamba | 11:22Son Güncelleme:

Ukrayna ile Rusya arasındaki müzakerelerde kritik saatler başladı. Görüşmelere 24 saatten az bir süre kalmışken, tüm dünya gözlerini Kremlin’den gelecek açıklamalara çevirmiş durumda. Rusya heyetinin kimlerden oluşacağı hâlâ netleşmedi. Kremlin Sözcüsü, bu konuda kararın doğrudan Devlet Başkanı Vladimir Putin tarafından verileceğini belirtti. Bu da dikkatleri tamamen Putin’in açıklamasına yöneltti.

Haberin Devamıadv-arrow
Haberin Devamıadv-arrow

Şu an itibarıyla Moskova’da Putin’in İstanbul’a gideceğine dair herhangi bir emare bulunmuyor. Ağırlıklı kanaat, yüzde 99 ihtimalle gitmeyeceği yönünde. Ancak küçük de olsa bir ihtimali açık bırakmak gerekiyor; zira ne Kremlin’den ne de Rusya Dışişleri Bakanlığı’ndan “gitmeyecek” yönünde resmi bir açıklama yapılmış değil.

Genel beklenti, Rusya’nın İstanbul’daki görüşmelere uzmanlardan oluşan bir heyet göndereceği yönünde. Bu yönde açıklamalardan biri, Duma’nın alt kanadından ve Liberal Demokrat Parti lideri Leonid Slutskiy’den geldi. Slutskiy, İstanbul’a çok tecrübeli ve müzakere yeteneği yüksek bir heyetin gideceğini, karşı taraf ne kadar zorlayıcı başlık açarsa açsın, bunları çözebilecek kapasitede bir ekibin görev alacağını ifade etti.

Öte yandan, Moskova'da hâkim olan düşünce; teknik düzeyde somut sonuçlar alınmadan Putin’in doğrudan masaya oturmasının doğru olmayacağı yönünde. Görüşmelerde belirli başlıkların netleşmesi ve sonrasında gerekirse lider düzeyinde temas kurulması gerektiği vurgulanıyor.

Kişisel yorumlarla değerlendirildiğinde ise Putin’in, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ile aynı masaya oturmak istemediği öne sürülüyor. Muhtemel bir anlaşmanın da heyetler ve imza yetkisine sahip temsilciler arasında yürütüleceği düşünülüyor. Öte yandan, ABD Başkanı Donald Trump’ın görüşme sürecine dâhil olabileceği yönündeki bazı iddialar, müzakerelere yeni bir boyut kazandırabilir.

Haberin Devamıadv-arrow
Haberin Devamıadv-arrow

Rus tarafı, 2022’de yine İstanbul’da kurulan müzakere masasını terk etmediklerini ve hâlâ o masada olduklarını vurguluyor. Bu bağlamda Putin’in İstanbul’a ilişkin yapabileceği olası bir açıklamanın, “Biz buradayız; masadan kalkan sizdiniz. Eğer biri dönecekse, bu Rusya değil, sizsiniz” mesajını içereceği ve deneyimli bir teknik heyet göndererek bu duruşu teyit edeceği değerlendiriliyor.

Aslında İstanbul’u işaret eden ilk kişi bizzat Putin’in kendisiydi. Masaya oturmayı düşünmese, bu yönde bir çağrı yapması da beklenmezdi. Ancak Zelenski, süreci farklı bir noktaya çekerek yalnızca birebir lider görüşmesi olması durumunda müzakerelere katılacağını belirtti. Putin’in ise bu koşulları kabul edeceği yönünde bir beklenti bulunmuyor.

Her ne kadar Putin’in güce tutkun, meydan okumayı seven ve korkusuz bir lider profili çizdiği bilinse de, Zelenskiy’nin “kaçtı” ya da “cesaret edemedi” gibi kışkırtıcı söylemlerine Kremlin cephesinden beklediği şekilde bir yanıt gelmesini ve olayın polemiğe dökülmesini olası görmüyorum. Hatırlayın; Putin, kendisine hakaret niteliğinde cümleler kuran eski ABD Başkanı Biden'a bile cevap vermedi.

Haberin Devamıadv-arrow
Haberin Devamıadv-arrow

İddia: Putin İstanbul’a gelecek ama Zelenskiy için değil!

Putin, bu tür durumlarda doğrudan değil, stratejik manevralarla cevap vermeyi tercih eden bir siyasetçi. Daha önce kapalı görünen kapılardan beklenmedik hamlelerle geçerek olayları bambaşka bir boyuta taşıdığına defalarca tanık olundu. Son günlerde kulislerde fısıldanan bazı iddialar da dikkat çekici: Putin’in İstanbul’a gelme ihtimalinin tamamen dışlanmaması gerektiği, ancak bu gelişin Zelenskiy ile değil, Trump ile bir görüşme amacıyla olabileceği öne sürülüyor.

Olası bu ziyaretin de 15 Mayıs’ta değil, hafta sonuna doğru belki de daha sonra gerçekleşebileceği konuşuluyor. Zaten daha önce, Putin ile Trump arasında olası bir görüşme için mayıs ayının ortası işaret edilmişti; ancak yeri belirtilmemişti. Özellikle Trump’ın Orta Doğu ziyaretinin kapsamında veya sonrasında bu görüşmenin yapılabileceği aylar öncesinden dile getirilmişti.

Haberin Devamıadv-arrow
Haberin Devamıadv-arrow

Dolayısıyla görüşmenin İstanbul’a kaydırılarak orada gerçekleştirilmemesi için ortada somut bir engel görünmüyor. Ancak burada dikkat çeken unsur, bu olası buluşmanın yalnızca Trump ve Putin ekseninde şekilleniyor olması. Zelenskiy ve açıklamalarının pek de dikkate alınmadığını söyleyebiliriz.

Elbette tüm bunlar şu aşamada yalnızca spekülasyondan ibaret. Zira hâlâ ne Kremlin'den, ne Rus medyasından ne de Rusya Dışişleri Bakanlığı’ndan bu yönde teyit edilmiş somut bir bilgi gelmiş değil. Ancak şu kesin: Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov’un dünkü açıklamasına göre, 15 Mayıs’ta Rus heyeti kesinlikle İstanbul’da olacak.