hourSON DAKİKA
left-arrowright-arrow
weather
İstanbul
down-arrowup-arrow
    Prof. Dr. Derya Uludüz Prof. Dr. Derya Uludüz

    Covid-19 ve C vitamini

    11.10.2020 Pazar | 09:03Son Güncelleme:

    Kış yaklaştıkça pandemi için yine endişelenmeye başladık ve bağışıklığımızı nasıl koruruz sorularını sık sık sorar olduk. Etrafımızda bir sağlıkçı bulduğumuzda; grip aşısı yaptırmalı mıyım? nasıl bağışıklığımı korumalıyım? C vitamini almalı mıyım? Soruları hepimizin aklına geliyor.

    Haberin Devamıadv-arrow
    Haberin Devamıadv-arrow

    Yapılan çalışmalar, özellikle COVID-19 tanısı koyulan hastaların tedavisinde yüksek dozda C vitamini kullanımının olumlu sonuç verdiğini gösteriyor. Hastalık ağırlaşmadan ve hasta entübe edilme noktasına gelmeden önce akciğer fonksiyonlarına destek olması ve bağışıklığı güçlendirmesi için damar yolu ile verilen yüksek dozda C vitamini hastalığın ilerlemesini önleyebilir. Yüksek doz C vitamini tedavisi hastalarda yoğun bakım süresini %8 ve entübasyon süresini de %18.2 azaltabiliyor.

    Fakat henüz ağız yolu ile alınan yüksek doz C vitamini takviyelerinin hastalığa yardımcı olup olamayacağını gösteren net bir bulgu yok. Aksine ishal ve mide bulantısı gibi yan etkilere sebebiyet verdiği görülüyor. En doğru seçenek damar yolu ile ‘immun booster’ dediğimiz ‘bağışıklık dopingi’ şeklinde kullanım gibi görünüyor.

    C vitamini suda çözünen bir vitamindir, yani fazla miktarlarda C vitamini aldığınızda tamamı vücudunuzda depolanmaz, bunun yerine idrarla atılır. Daha fazla C vitamini almanız, vücudunuzun daha fazla C vitamini depoladığı anlamına gelmez. Gereğinden fazla alınan C vitamini takviyeleri İshale sebebiyet verebilir. Yapılan çalışmalarda bahsedilen ve hastalara iyi geldiği belirtilen yüksek doz C vitamini takviyeleri damar yoluyla ve yalnızca hastaneye yatacak kadar kötü durumdaki hastalara verildi.

    Haberin Devamıadv-arrow
    Haberin Devamıadv-arrow

    Tüm bu anlattıklarımıza rağmen yine de ağızdan ekstra C vitamini takviyesi almak isterseniz alacağınız vitaminin kalitesine ve dozuna dikkat etmenizi öneririz. Takviyeler ilaçlar gibi güvenlik standartları uygulamalarına tabii tutulmaz bu nedenle adı duyulmuş güvenilir firmaların takviyelerini kullanmak akıllıca olacaktır. Güvenilir denetleme firmaları tarafından denetlenmiş ve onaylanmış bir C vitamini takviyesi seçmek en doğrusudur.

    C vitamini dozu günlük maksimum 2000 mg’dır. Aldığınız takviyenin prospektüsünü mutlaka okumalı ve gereğinden fazla tüketmediğinize emin olmalısınız. C vitamini takviyeleri bazı kemoterapi, radyosyon tedavileri ve kolesterol ilaçları ile etkileşime geçerek bazı yan etkilere sebep olabilir.

    Size önerim en iyisi alıp almama ve kullanma önerileri hakkında doktorunuza mutlaka danışın.

    Başağrım var. Migren atağım mı tuttu yokda COViD mi oldum?

    Eğer daha önce migren tanınız varsa aslında bu ağrınızı tanımanız mümkün. Yeni ağrılarda ise COVİD 19 migrenden farklı özellik gösterir. Beraberinde ateş, öksürük olabilir ve baş ağrısını da tetikleyebilir. COVİD’te başağrısı sıkıştırıcı özellikte ve öksürükle ve ateşle kötüleşen özelliktedir.

    COVİD-19 ‘da baş ağrısının sebebi sıklıkla bağışıklık sistemimizin virüse karşı yanıt vererek sitokin denen kimyasalları Salı vermesidir. Sitokinler inflamasyon yapar bu da ağrıyı ortaya çıkarır.

    Haberin Devamıadv-arrow
    Haberin Devamıadv-arrow

    Migren farklıdır, zonklar, şiddetlidir, ışık ve ses rahatsız eder, bulantı yapar. Migren COVİD ile oluşabilecek baş ağrısından çok daha şiddetlidir. Ancak bu şiddetli ağrı COVİD’i çok şiddetli geçiren hastalarda da olur. COVİD-19 akciğerleri etkiler ve bir yakınması da baş ağrısıdır. Baş ağrısı inflamasyonun hem erken hem geç döneminde görülebiliyor. Geç dönemde görüldüğünde de tablonun kötüleşmesi ile ilişkilendirilebiliyor.

    Migren öyküsü olanlar da COVİD-19’a yakalanabilir ve baş ağrısı olabilir tabi. Bu kişilerde başağrısı genellikle ateş, öksürük gibi belirtilerden önce başlayabilir. COVİD-19 ile hastaneye yatanların %11-34’ünde baş ağrısı görülüyor. Bu rakamlar Dünya Sağlık Örgütü ve Amerika Hastalık Önleme Birimi ( CDC ) tarafından da doğrulanmış rakamlar. CDC’ye göre baş ağrısı şikayeti 65 yaş altında daha sık görülüyor.
    COVİD-19’da belirgin karakteristik bir baş ağrısı özelliği yok. Bu da ayırt etmede güçlük yaratabiliyor. Ama bildirilenlere göre COVİD-19 orta şiddette ve bastırıcı, sıkıştırıcı özellikte, bilateral öne eğilmekle kötüleşen bir baş ağrısına sebep olurken, migrendeki gibi bulantı ve kusmaya sebep olmuyor ve migrende COVİD-19’dan farklı olarak ateş belirtisi görülmüyor.

    Haberin Devamıadv-arrow
    Haberin Devamıadv-arrow

    Baş ağrınız var ve COVİD-19 dan şüphe ediyorsanız ateşinizi ölçün, eşlik eden diğer yakınmalarınıza bakın, ateş, halsizlik, öksürük, nefes darlığı, boğaz ağrısı, vücut ağrısı, tat koku kaybı gibi farklı yakınmalarınız varsa mutlaka test yaptırın.