hourSON DAKİKA
left-arrowright-arrow
weather
İstanbul
down-arrowup-arrow
    Reha Erus Reha Erus

    13. Cuma

    16.09.2019 Pazartesi | 10:34Son Güncelleme:

    Ben Batı ülkeleri tarafından batıl inanç olarak kabul edilen uğursuz 13 Cuma ile 1958 yılında Roma’da ki Amerikan okulunda tanıştım. Beşinci sınıf öğretmeni Mrs. Prior sınıftaki  biz öğrencilerini saydıktan sonra “13 mü” diye mırıldanarak koşar adımlarla dışarıya çıktı. Meğer Başöğretmen Fabris’e gitmiş, durumu anlatmış. “Ben 13 kişiden oluşan bir sınıfta hocalık yapamam” diye. Neyse sonuçta diğer beşinci sınıftan bir öğrenci aramıza katıldı ve 13’ü atlayarak 14 sayısına ulaştık.

    Haberin Devamıadv-arrow
    Haberin Devamıadv-arrow

    Sonradan öğrendim Hazreti İsa’nın çarmıha gerilmeden önce son yemeğinde bir Havarinin ihaneti ile sofrada 13 kişi kalmaları ve bunun korkunç, lanetli ,kötü ölüm getiren bir uğursuzluk sayılmasıymış. Ayrıca Hazreti İsa’nın Cuma günü çarmıha gerilmesi de bu batıl inancı daha da güçlendirmiş.

    Tabii İtalya’da yaşadığım yıllar içerisinde 13. Cuma ile sık sık karşılaştım. Bazı arkadaşlarım o gün sokağa çıkmazdı. Babaları bile rapor alarak çalışmaya gitmezdi. Bizim oturduğumuz sokakta apartman numarası 12’den 14’e atlardı. Yüksek binalarda asansörde 12. kattan sonra 14. kat gelirdi. İtalyan havayollarında 13. sıra yoktur. Trenlerde 13 numaralı koltuğu bulamazsınız. Çocukluğumda Roma’da az araç vardı. Ama 13 Cuma’ya geldiği zaman kent caddeleri, sokakları bom boş olurdu. Trafik kazaları yok denecek kadar az yaşanırdı. Bugün de yapılan istatistiklere göre 13 Cuma günleri daha az kaza vakasına tanık olunuyor.

    Ama bu 13 Cuma sendromu akademik adını Yunancadan alıyor: "Triskaidekaphofobia" yani “Üç ve on, fobisi”  anlamına geliyor. Demek ki o dönemde de 13 rakamının bir uğursuzluk getirdiği inancı varmış, bir tür korku hastalığı.

    Haberin Devamıadv-arrow
    Haberin Devamıadv-arrow

    Bu konuda çok araştırma yapılmış. Batıl inançları ilk irdeleyen 1911 yılında "Abnormal Psychology" kitabını yayınlayan I. H. Coriat olmuş.

    Kitapta Hammurabi kanunları listesinde 13 sayısının atlandığı hatırlatılırken İbrani alfabesinin 13. harfi “Mavet” (ölüm) sözcüğünün ilk harfi olan M’nin etkisinin de kalındığı belirtiliyor.

    Batı’da inançlı nişanlıların 13 Cuma günü evlenmelerine pek rastlanmaz. Hamile kadınların sırf 13 Cuma günü doğurmamak için 12'sinde sezeryanla bebeklerini dünyaya getirdikleri de  bilinir. Haçlı seferlerinde askerlerin 13 Cuma kılıç kuşanmadıkları da tarih kitaplarında yer alır. 

    Şimdi küçükken bir de büyük dayımın bu konu ile ilgili bana anlattığı var ki bu yaşımda hala mantıklı geliyor. Büyük dayım, yani annemin dayısı polis memuruydu.,. Görevi Büyükada’daydı. O dönemde, 50’li yıllarda adaların nüfusunun yüzde 90’ı Ermeni veya Rum vatandaşlarımızdı. Dayım çoğu Büyükadalı'yla adeta kardeş gibiydi. Onlardan duyduğu şuydu: 13 Cuma İstanbul’un fethini ve aynı gün Bizans’ın çöküşünü simgeliyordu. Yıl 1453 yani 1+4+5+3=13. Olabilir mi? Bunu Batılı dostlarımla paylaştığımda "Hadi canım sende" itirazında bulunan pek çıkmadı.

    Geçtiğimiz Cuma günü ayın 13'üne rastlayınca birden rahmetli büyük dayımın söyledikleri aklıma geldi ve paylaştım.